Czym jest Mechanizm Sprawiedliwej Transformacji?

Transformacja ekologiczna w ramach Zielonego Ładu, choć niezbędna, niesie ze sobą ryzyko negatywnych skutków społecznych i gospodarczych. Mechanizm Sprawiedliwej Transformacji ma odpowiedzieć na te wyzwania.

Z artykułu dowiesz się:

• Czym jest mechanizm sprawiedliwej transformacji? 
• Jakie są trzy filary, na których opiera się ten projekt?
• Jakie kwoty przeznaczono na Mechanizm Sprawiedliwej Transformacji? 

Rosnące koszty energii, spadek konkurencyjności rynków europejskich czy wzrost bezrobocia to główne obawy towarzyszące wdrażaniu pakietu Fit for 55 i zielonej transformacji. Rozwiązaniem, które Unia Europejska proponuje, by przeciwdziałać tym problemom jest Mechanizm Sprawiedliwej Transformacji. Jest to inicjatywa, na którą przeznaczono 55 mld EUR i której celem jest przyspieszenie transformacji gospodarki UE w kierunku neutralnej dla klimatu w sposób sprawiedliwy i integracyjny. 

Kto najbardziej potrzebuje sprawiedliwej transformacji?

Na szczególną pomoc mogą liczyć regiony zagrożone wykluczeniem związanym z zieloną transformacją, czyli takie w których samorządy i obywatele są narażeni na duże wydatki, straty finansowe lub ubóstwo, wynikające z konieczności modernizacji infrastruktury, budynków lub ponoszeniem dodatkowych kosztów związanych z emisją gazów cieplarnianych. Są to np. obszary górnicze czy przemysłu ciężkiego z zakładami produkcji i obróbki stali, ale także nie zrewitalizowane dzielnice miast, w których nieruchomości nie spełniają norm wyznaczonych w warunkach technicznych. Również sektory gospodarki, których nowe regulacje dotkną w największym stopniu poprzez podniesienie kosztów energii czy redukcję miejsc pracy, otrzymają niezbędne wsparcie. Są to na przykład rolnictwo, branża wydobywcza, transport czy energetyka. 

Mechanizm Sprawiedliwej Transformacji opiera się na trzech filarach. Pierwszym z nich jest Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji o wartości 19,2 mld EUR, który wspiera inwestycje w regionach najbardziej dotkniętych transformacją klimatyczną. Kolejnym programem jest System Sprawiedliwej Transformacji w ramach InvestEU, oferujący gwarancje budżetowe i pomoc doradczą dla projektów związanych z transformacją klimatyczną. Celem programu jest wsparcie nowych inwestycji o wartości około 25,4 mld EUR. Trzecim, mniejszym podmiotem jest nowy instrument pożyczkowy dla sektora publicznego, który obejmuje 1,5 mld EUR dotacji i 10 mld EUR pożyczek z Europejskiego Banku Inwestycyjnego na rzecz inwestycji publicznych wspierających transformację.

Jak uczciwie wdrożyć Zielony Ład?

Aby wdrożenie Zielonego Ładu było uczciwe wobec wszystkich mieszkańców Europy, musi opierać się inkluzywnym podejściu wobec osób zagrożonych wykluczeniem. Kluczowe aspekty Mechanizmu Sprawiedliwej Transformacji, które mają to zapewnić zakładają:

1. ukierunkowane wsparcie
2. sprawiedliwość i integracja
3. wsparcie inwestycji
4. udział społeczności.

Mechanizm Sprawiedliwej Transformacji to ważny krok ku zrównoważonej, demokratycznej i inkluzywnej przyszłości Europy. Transformacja ekologiczna ma przynieść lepszą przyszłość dla wszystkich i dlatego tak ważne jest, aby nikogo z niej nie wykluczać.  

Gabriela Milczarek

Absolwentka studiów inżynierskich na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej oraz kierunku Master of Science in Architecture na Politechnice Krakowskiej, za co otrzymała akredytację Royal Institute of British Architects (RIBA). Interesuje się szczególnie ESG w tematyce budownictwa i nieruchomości.

NAPISZ DO NAS