Europejski Zielony Ład to strategiczny plan, który już teraz budzi wiele emocji. Ma na celu uczynienie z Europy pierwszego neutralnego klimatycznie kontynentu. Wprowadzenie go w życie wymaga szerokich zmian – zarówno ekonomicznych, jak i prawnych.
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest i w jaki sposób jest wdrażany Europejski Zielony Ład?
- W jaki sposób zielony ład wpływa na gospodarkę?
- Jakie wyzwania wiążą się z zielonym ładem?
Zielony Ład jest europejską inicjatywą mającą na celu walkę z globalnym ociepleniem i jego skutkami w skali całego kontynentu. Podstawą wdrażania Zielonego Ładu jest inicjatywa Komisji Europejskiej, która przedstawiła 10 najważniejszych priorytetów transformacji w komunikacie do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów opublikowanym w grudniu 2019 r. Cele, które ustanowiła KE to m.in. osiągnięcie neutralności klimatycznej Europy do 2050 r., zero-emisyjność gospodarki, wprowadzenie zrównoważonego transportu i szeroko pojęta ochrona środowiska i zdrowia w Europie.
Podstawą wprowadzania działań w ramach Zielonego Ładu jest utworzenie na poziomie europejskim aktów prawnych, które następnie muszą być włączone – czyli implementowane – do lokalnych systemów prawnych przez państwa członkowskie. Pakietem aktów prawnych, który realizuje założenia Zielonego Ładu jest Fit for 55, czyli trzynaście propozycji nowego prawa przedstawionego przez Komisję Europejską w 2021 r. Działania związane z pakietem Fit for 55 i Zielonym Ładem przyjmują formę rozporządzeń, dyrektyw lub zaleceń.
Rozporządzenia są aktami bezpośrednio obowiązującymi we wszystkich państwach członkowskich i nie wymagają dodatkowego wdrażania na poziomie krajowym. Dyrektywy natomiast nakładają na państwa członkowskie obowiązek transpozycji, czyli wdrożenia postanowień do prawa krajowego w jasno określonym terminie. Zwykle państwa członkowskie mają na to od dwóch do dziesięciu lat, choć aktualnie, w Polsce wdrażanie około połowy dyrektyw przyjętych przez KE jest opóźnione. Zalecenia służą natomiast jako nieobowiązkowe wytyczne, które państwa członkowskie mogą, ale nie muszą, uwzględniać w swoich politykach.
Wdrożenie Zielonego Ładu w Polsce
W przypadku Zielonego Ładu i wdrażania pakietu Fit for 55, Unia Europejska wspiera państwa członkowskie w finansowaniu transformacji ekologicznej poprzez szereg instrumentów finansowych. Jednym z nich są fundusze, które mają na celu umożliwienie państwom członkowskim realizację ambitnych celów klimatycznych i środowiskowych, wspieranie inwestycji w zrównoważone technologie oraz zapewnienie sprawiedliwej transformacji dla regionów i społeczności najbardziej dotkniętych zmianami. Największym z nich jest tzw. Społeczny Fundusz Klimatyczny, który ma wspierać transport publiczny oraz mikroprzedsiębiorców i właścicieli gospodarstw domowych, którzy poniosą koszty związane z włączeniem sektora budynków i transportu drogowego do unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji. Paliwa, które są kluczowe dla funkcjonowania tych sektorów, będą dodatkowo opodatkowane proporcjonalnie do emisji gazów cieplarnianych, co wiąże się ze wzrostem kosztów ogrzewania i transportu. Aktualne szacunki zakładają, że transformacja w Polsce będzie kosztować aż 527,5 mld euro, natomiast wdrożenie unijnych dyrektyw Fit for 55 może kosztować dodatkowe 64 tys. zł na osobę do 2030 r. – wynika z raportu Banku Pekao S.A. Społeczny Fundusz Klimatyczny ma od 2026 r. wspomagać Polskę na drodze do neutralności klimatycznej, przyznając jej 11,44 mld euro z całkowitej kwoty 65 mld euro.
Dodatkową trudnością wiążącą się z aktualnie toczącym się procesem transformacji ekologicznej jest także konieczność koordynacji przepisów na poziomie europejskim i krajowym oraz informowanie obywateli o aktualnie wdrażanych aktach prawnych. To ogromne wyzwanie biorąc pod uwagę fakt, że pakiet Fit for 55 liczy 4 tys. stron. Najbardziej zaufanym źródłem informacji jest Dziennik Ustaw oraz portale branżowe odnoszące się bezpośrednio do konkretnych zagadnień.
Korzyści Zielonego Ładu
Wdrażanie Europejskiego Zielonego Ładu niesie ze sobą zarówno korzyści, jak i liczne wyzwania, z których jednym z najważniejszych jest potrzeba skoordynowanego działań na wielu poziomach – od unijnego, poprzez krajowy, aż po lokalny. Wymaga to efektywnej współpracy między instytucjami UE, rządami państw członkowskich, samorządami oraz sektorem prywatnym. Z drugiej strony, realizacja Zielonego Ładu niesie ze sobą znaczące korzyści. Obejmują one m.in. poprawę jakości środowiska naturalnego, redukcję emisji gazów cieplarnianych, zwiększenie efektywności energetycznej oraz rozwój nowych technologii i innowacji np. budynki wznoszone po 2030 r. obligatoryjnie będą zeroemisyjne, a to przekłada się na minimalne w porównaniu z aktualnymi koszty operacyjne. Dodatkowo uniezależnienie się od paliw kopalnych i nieodnawialnych źródeł energii przekłada się na bezpieczniejszą gospodarkę energetyczną i wyjście ze strefy wpływów dostawców zagranicznych.
Wprowadzenie zrównoważonych rozwiązań przyniesie więc nie tylko długoterminowe wzmocnienie konkurencyjności gospodarki UE dzięki jej stabilności wynikającej z niezależności energetycznej, ale także poprawę bezpieczeństwa obywateli i ich poziomu życia.
Jeśli wiadomość nie dotarła, prosimy o sprawdzenie folderu ze spamem.
W razie jakichkolwiek problemów zachęcamy do kontaktu na adres e-mail: kontakt@akademiaesg.pl
