Dlaczego zmieszane odpady opakowaniowe są trudne do recyklingu?

Zmieszane odpady opakowaniowe są jednym z największych wyzwań współczesnej gospodarki odpadami. Zmieszane odpady opakowaniowe znacznie utrudniają efektywny recykling i odzysk surowców. Problem ten rośnie w skali wraz ze wzrostem konsumpcji i zróżnicowaniem materiałów wykorzystywanych do produkcji opakowań. 

Z artykułu dowiesz się:

• Czym są zmieszane odpady opakowaniowe i jak powstają?
• Dlaczego ich recykling jest kosztowny i nieefektywny?
• Jakie materiały sprawiają największe problemy?

Czym są zmieszane odpady opakowaniowe?

Zmieszane odpady opakowaniowe to odpady składające się z różnorodnych materiałów – takich jak plastik, metal, papier, szkło i drewno – które często występują razem w jednym strumieniu odpadów. Wiele opakowań to tzw. opakowania wielomateriałowe, czyli złożone z kilku warstw tworzyw zespolonych ze sobą, jak karton powlekany folią aluminiową i plastikiem. Tego typu odpady są trudne do rozdzielenia i stanowią istotne wyzwanie dla zakładów recyklingu. Problem ten wpisuje się w szerszy kontekst gospodarki o obiegu zamkniętym oraz Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta (ROP), które mają zwiększyć efektywność recyklingu i ograniczyć ilość odpadów trafiających na składowiska.

Zanieczyszczenia i trudności technologiczne

Jednym z największych problemów związanych ze zmieszanymi odpadami opakowaniowymi są zanieczyszczenia resztkami żywności lub innych substancji. Nawet jeśli materiały są teoretycznie recyklowalne, zabrudzenia uniemożliwiają ich skuteczne przetworzenie. Dodatkowo niektóre tworzywa, takie jak PVC, mogą zanieczyścić cały strumień odpadów, jeśli nie zostaną odpowiednio wyodrębnione. W kontekście klasyfikacji odpadów w przedsiębiorstwie właściwe oznaczenie i segregacja już na etapie powstawania odpadu ma duże znaczenie dla całego procesu odzysku surowców.

Opakowania wielomateriałowe – problematyczny skład

Opakowania złożone z wielu warstw różnych materiałów wymagają zaawansowanych technologii do rozdzielania. Takie procesy są kosztowne, energochłonne i często nieopłacalne z perspektywy ekonomicznej. Przykładem mogą być kartony po sokach lub daniach gotowych, gdzie laminaty i kleje uniemożliwiają odzysk poszczególnych warstw. Problem ten ilustruje, dlaczego kwestie gospodarowania odpadami i recyklingu są tak ważne dla współczesnych przedsiębiorstw oraz jak MŚP w branży odpadowej wdrażają cele ESG.

Koszty recyklingu a struktura materiałów

Nie tylko opakowania, ale również tekstylia pokazują, jak wielowarstwowość i skład materiałowy wpływają na efektywność przetwarzania. W przypadku złożonych tkanin łączących włókna naturalne i syntetyczne, proces separacji jest czasochłonny, wymaga specjalistycznego sprzętu i generuje wysokie koszty. Analogicznie dzieje się z zmieszanymi opakowaniami – im bardziej złożona struktura, tym mniejsza opłacalność recyklingu. Od 2025 r. obowiązuje selektywna zbiórka tekstyliów, a to dodatkowo podkreśla znaczenie właściwej segregacji różnych typów odpadów.

Znaczenie segregacji u źródła

Aby zmniejszyć ilość odpadów trafiających do składowania lub spalania, niezbędna jest efektywna segregacja u źródła. Oddzielenie tworzyw sztucznych od papieru, metalu i szkła w momencie wyrzucania odpadu poprawia efektywność recyklingu. Kampanie edukacyjne, odpowiednia infrastruktura i świadomość konsumentów są znaczące dla poprawy sytuacji.

Przedsiębiorstwa mogą wdrażać ekologiczne działania już dziś. Warto również poznać ewidencję odpadów w BDO oraz dowiedzieć się, kto musi się zarejestrować w BDO od 2025 r.

Kierunki poprawy systemu

Działania możliwe do wdrożenia obejmują ekoprojektowanie opakowań wykorzystujące materiały jednorodne lub łatwe do oddzielenia, lepsze oznakowanie opakowań ułatwiające segregację, inwestycje w nowoczesne sortownie oraz regulacje prawne wspierające odzysk surowców i ograniczające opakowania trudne do przetworzenia. W ramach strategii ESG firmy coraz częściej angażują się w rozwój zrównoważonych rozwiązań, które uwzględniają cały cykl życia produktu.

Perspektywy rozwoju recyklingu

Choć zmieszane odpady opakowaniowe są obecnie dużym wyzwaniem dla branży gospodarki odpadami, postęp technologiczny i rosnące naciski społeczne oraz regulacyjne zwiększają szansę na poprawę. Zmiany muszą jednak iść w parze – zarówno po stronie producentów, jak i konsumentów.

Ważne jest również by zrozumieć, że ESG to nie tylko kwestie środowiskowe, ale kompleksowe podejście do zrównoważonego rozwoju, które obejmuje aspekty społeczne i zarządcze związane z gospodarką odpadami.

Zuzanna Czernicka

Account Manager w Akademii ESG, zawodowo zajmująca się także wspomaganiem tworzenia strategii ESG. Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, obecnie rozwijająca swoją wiedzę na kierunku Global Business, Finance and Governance w Szkole Głównej Handlowej oraz Data Science w zastosowaniach biznesowych na Uniwersytecie Warszawskim. Z pasją łączy tematykę zrównoważonego rozwoju i innowacji, starając się badać nowe kierunki na styku ESG i FinTechu. E-mail: z.czernicka@akademiaesg.pl

Napisz do nas