Klasyfikacja odpadów w firmie – czym jest i jak przebiega?

Klasyfikacja odpadów to jeden z podstawowych obowiązków przedsiębiorstw generujących odpady. Proces ten polega na nadaniu każdemu z wytwarzanych odpadów właściwego kodu zgodnego z katalogiem odpadów. To fundament dla prawidłowego gospodarowania odpadami – od ewidencji, przez transport, aż po ich odzysk lub unieszkodliwienie.

Z artykułu dowiesz się:

• Dlaczego źródło powstawania odpadu ma kluczowe znaczenie w jego klasyfikacji?
• Jak krok po kroku przypisuje się kod odpadu w katalogu?
• Kto ponosi odpowiedzialność za prawidłową klasyfikację i jakie mogą być konsekwencje błędów?

Jak przebiega klasyfikacja odpadów w przedsiębiorstwie?

Klasyfikacja odpadów w przedsiębiorstwie to proces nie tylko administracyjny. Jest ważny z punktu widzenia odpowiedzialności środowiskowej. Choć wielu przedsiębiorców traktuje go jako formalność, poprawne przypisanie kodu odpadu to fundament całego systemu ewidencji i gospodarki odpadami. Odpowiednia klasyfikacja wpływa na sposób przechowywania, transportu, przekazania, a także obowiązki raportowe w systemie BDO.

Źródło powstania odpadu ma znaczenie

Podstawą każdej klasyfikacji jest ustalenie, w jakim procesie technologicznym dany odpad powstał. Nie wystarczy analiza jego składu chemicznego – dla przypisania właściwego kodu według katalogu odpadów ważne jest tzw. pochodzenie technologiczne. Przykładowo, resztki metalu powstałe w warsztacie samochodowym będą klasyfikowane inaczej niż identyczne składniki powstałe w fabryce przetwórstwa stali. To właśnie kontekst działalności determinuje przypisanie odpadu do konkretnej grupy i podgrupy. Katalog odpadów podzielony jest na 20 głównych grup, z czego większość dotyczy określonych sektorów gospodarki – takich jak budownictwo, przemysł chemiczny czy rolnictwo – oraz jednej grupy obejmującej odpady komunalne. Takie podejście wymaga od przedsiębiorcy dokładnego zrozumienia swojej działalności oraz procesu, z którego odpad się wywodzi.

Struktura kodu odpadu i procedura przypisania

Proces klasyfikacji opiera się na trójstopniowym wyborze: grupy, podgrupy i rodzaju odpadu, co prowadzi do uzyskania sześciocyfrowego kodu. Dwie pierwsze cyfry określają grupę odpadu, kolejne dwie definiują podgrupę odpowiadającą technologii lub materiałowi, a ostatnie – konkretny rodzaj odpadu. W przypadkach odpadów niebezpiecznych kod jest dodatkowo oznaczany gwiazdką, np. 13 02 05*. Jeśli odpad nie pasuje jednoznacznie do żadnej z pozycji katalogu, stosuje się kod zakończony na „99″, co oznacza odpady „inne – nieokreślone”. Z tego względu zaleca się ostrożność przy jego stosowaniu – urzędy mogą wymagać szczegółowego uzasadnienia takiej klasyfikacji.

Odpowiedzialność przedsiębiorcy i skutki błędów

Zgodnie z przepisami, to na przedsiębiorcy – a nie firmie odbierającej odpady – spoczywa odpowiedzialność za prawidłowe przypisanie kodu. To oznacza, że błędna klasyfikacja może skutkować poważnymi konsekwencjami – od cofnięcia odbioru przez instalację, przez sankcje administracyjne, aż po odpowiedzialność karną w przypadku powtarzających się uchybień.

W szczególności istotne jest prawidłowe rozróżnienie między odpadami niebezpiecznymi a innymi niż niebezpieczne, ponieważ wiąże się to z odmiennymi obowiązkami w zakresie ich przechowywania, transportu, przekazywania i raportowania. Nawet nieświadome pomylenie kodu może skutkować zarzutem niewłaściwego postępowania z odpadem niebezpiecznym.

Dobre praktyki w klasyfikacji odpadów

W codziennej praktyce warto wdrożyć kilka standardów postępowania, które będą minimalizować ryzyko błędów. Najważniejszym jest korzystanie z aktualnego katalogu odpadów i wyszukiwarek kodów udostępnianych przez BDO. W przypadku wątpliwości warto przeprowadzić analizę fizykochemiczną odpadu lub skorzystać z konsultacji specjalistów ds. ochrony środowiska. Nie bez znaczenia jest również odpowiednie przeszkolenie pracowników odpowiedzialnych za proces klasyfikacji – błędy często wynikają z braku świadomości lub stosowania nieaktualnych procedur. Pomocne może być wdrożenie ekologicznych działań już dziś, szczególnie w małych i średnich przedsiębiorstwach.

Znaczenie klasyfikacji w kontekście BDO i strategii środowiskowej

Poprawne przypisanie kodu odpadu ma również znaczenie strategiczne. Od tego, jak zostanie sklasyfikowany odpad, zależy np. możliwość jego późniejszego recyklingu, odzysku czy przekazania do instalacji termicznego przekształcania. Przekłada się to na efektywność środowiskową przedsiębiorstwa i zgodność z celami ESG. Klasyfikacja jest zatem elementem budowania odpowiedzialnej polityki zarządzania odpadami i przyczynia się do korzyści z wdrażania proekologicznych praktyk. Warto również pamiętać o znaczeniu kwestii gospodarowania odpadami i recyklingu w kontekście zrównoważonego rozwoju oraz o tym, że ESG to nie tylko kwestie środowiskowe.

Droga do odpowiedzialnego biznesu

Klasyfikacja odpadów to proces. Choć może wydawać się techniczny i rutynowy, jego znaczenie dla zgodności prawnej i odpowiedzialności środowiskowej przedsiębiorstwa jest fundamentalne. Odpowiednia analiza źródła, struktura kodowania, a także świadomość skutków błędów tworzą system, który wymaga zaangażowania i wiedzy.

Zuzanna Czernicka

Account Manager w Akademii ESG, zawodowo zajmująca się także wspomaganiem tworzenia strategii ESG. Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, obecnie rozwijająca swoją wiedzę na kierunku Global Business, Finance and Governance w Szkole Głównej Handlowej oraz Data Science w zastosowaniach biznesowych na Uniwersytecie Warszawskim. Z pasją łączy tematykę zrównoważonego rozwoju i innowacji, starając się badać nowe kierunki na styku ESG i FinTechu. E-mail: z.czernicka@akademiaesg.pl

Napisz do nas