Jakie są korzyści z zastosowania biotechnologii w produkcji rolniczej?

Biotechnologia w rolnictwie to nie tylko przyszłość – to już teraźniejszość, która w coraz większym stopniu kształtuje sposób, w jaki uprawiamy rośliny, hodujemy zwierzęta i zarządzamy zasobami naturalnymi. W efekcie rosnącego zapotrzebowania na żywność, rolnictwo potrzebuje narzędzi pozwalających zwiększyć wydajność i odporność produkcji, jednocześnie ograniczając jej negatywny wpływ na środowisko.

Z artykułu dowiesz się:

• Jak biotechnologia w rolnictwie zwiększa plony i odporność upraw?
• Na czym polegają innowacje biotechnologiczne i jak zmieniają tradycyjne gospodarstwa?
• Jakie są realne korzyści biotechnologii w rolnictwie i największe bariery jej wdrożenia?

Biotechnologia w rolnictwie jako narzędzie zwiększania plonów

Jedną z najważniejszych korzyści biotechnologii w rolnictwie jest jej zdolność do zwiększania plonów bez konieczności intensyfikacji produkcji na poziomie chemicznym czy mechanicznym. Rośliny opracowane przy użyciu technik edycji genów, takich jak CRISPR, uzyskują cechy pozwalające im lepiej adaptować się do warunków suszy, zasolenia, skrajnych temperatur czy ubogich gleb. Przykładem może być ciecierzyca odporna na brak wody lub zmodyfikowane odmiany ryżu, które tworzą dłuższe i gęstsze kłosy, zwiększając powierzchnię fotosyntezy i liczbę ziaren.

Wykorzystanie biotechnologii tradycyjnej w rolnictwie – jak selekcja roślin na podstawie markerów genetycznych – również przynosi wymierne rezultaty w postaci szybszego rozwoju nowych odmian, dopasowanych do lokalnych warunków klimatycznych. W połączeniu z rolnictwem precyzyjnym daje to efekt synergii: wysokie plony, stabilność zbiorów i mniejsze ryzyko utraty całych partii produkcji wskutek nieprzewidzianych zjawisk atmosferycznych.

Innowacje biotechnologiczne w rolnictwie i ich praktyczne zastosowania

Poza modyfikacją genomu roślin, innowacje biotechnologiczne w rolnictwie obejmują także wykorzystanie mikroorganizmów i enzymów. Biotechnologia umożliwia tworzenie biofertilizerów i biopestycydów na bazie bakterii i grzybów, które poprawiają strukturę gleby, zwiększają dostępność składników pokarmowych i ograniczają potrzebę stosowania chemicznych środków ochrony roślin. Dzięki temu możliwe jest prowadzenie produkcji bardziej zrównoważonej – przyjaznej zarówno dla środowiska, jak i zdrowia konsumentów.

Coraz częściej stosuje się także mikropropagację i hodowlę roślin in vitro, które pozwalają uzyskać duże ilości jednolitych, zdrowych sadzonek w kontrolowanych warunkach. Takie rozwiązania są szczególnie przydatne w produkcji sadowniczej, ogrodniczej i uprawach roślin wysokowartościowych. W przypadku niektórych gatunków tradycyjnie trudnych w rozmnażaniu, jak czarna porzeczka czy winorośl, to jedyna efektywna metoda zapewnienia materiału szkółkarskiego w odpowiedniej jakości i ilości.

Korzyści biotechnologii w rolnictwie dla środowiska i gospodarki

Korzyści biotechnologii w rolnictwie wykraczają poza aspekt plonów – obejmują również redukcję emisji gazów cieplarnianych, poprawę efektywności wykorzystania nawozów i ochronę zasobów wodnych. Rośliny o zmodyfikowanej strukturze korzeniowej mogą lepiej wiązać azot i zatrzymywać wodę, co pozwala ograniczyć erozję i poprawić bilans węglowy gospodarstwa. Biotechnologia wspiera więc rolnictwo regeneratywne, które nie tylko nie szkodzi środowisku, ale aktywnie przyczynia się do jego odbudowy.

Z ekonomicznego punktu widzenia innowacje biotechnologiczne w rolnictwie pozwalają obniżyć koszty produkcji dzięki mniejszemu zapotrzebowaniu na środki ochrony roślin i nawozy, ograniczeniu strat spowodowanych chorobami oraz zwiększeniu wydajności na jednostkę powierzchni. Dla gospodarstw to szansa na poprawę rentowności i większą odporność na zmienne warunki rynkowe.

Biotechnologia tradycyjna w rolnictwie a ograniczenia wdrożeniowe

Pomimo oczywistych korzyści, biotechnologia wciąż napotyka na bariery wdrożeniowe – zarówno technologiczne, jak i społeczne. W Unii Europejskiej modyfikacje genomu roślin są klasyfikowane jako GMO, co oznacza, że podlegają bardzo restrykcyjnym regulacjom. Dla wielu rolników oznacza to brak możliwości stosowania najnowszych odmian mimo ich dostępności na innych kontynentach. Równocześnie w społeczeństwie wciąż panuje sceptycyzm wobec organizmów zmodyfikowanych genetycznie, często wynikający z dezinformacji lub niepełnego zrozumienia mechanizmów działania tych technologii.

Wyzwania obejmują również koszty dostępu do licencji i patentów, ograniczony transfer wiedzy między ośrodkami badawczymi a rolnikami oraz brak jednolitych strategii wdrażania biotechnologii na poziomie krajowym. Małe gospodarstwa często nie mają wystarczających środków ani zasobów kadrowych, aby korzystać z zaawansowanych narzędzi biotechnologicznych, dlatego konieczne są publiczne programy wsparcia oraz modele partnerskie łączące naukę, administrację i praktykę rolniczą.

Biotechnologia w rolnictwie to dziś realna odpowiedź na wyzwania związane z klimatem, produkcją i bezpieczeństwem żywnościowym. Dzięki niej możliwe jest nie tylko zwiększenie plonów dzięki biotechnologii, ale też tworzenie całkowicie nowych modeli gospodarowania – bardziej precyzyjnych, odpornych i zrównoważonych. Aby jednak ten potencjał mógł być w pełni wykorzystany, potrzebna jest odważna i przemyślana polityka wsparcia, która połączy potencjał nauki z rzeczywistością polskich gospodarstw.

Zuzanna Czernicka

Account Manager w Akademii ESG, zawodowo zajmująca się także wspomaganiem tworzenia strategii ESG. Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, obecnie rozwijająca swoją wiedzę na kierunku Global Business, Finance and Governance w Szkole Głównej Handlowej oraz Data Science w zastosowaniach biznesowych na Uniwersytecie Warszawskim. Z pasją łączy tematykę zrównoważonego rozwoju i innowacji, starając się badać nowe kierunki na styku ESG i FinTechu. E-mail: z.czernicka@akademiaesg.pl

Napisz do nas