Czym są zmieszane odpady opakowaniowe?

Zmieszane odpady opakowaniowe to jeden z najtrudniejszych do przetwarzania strumieni odpadów w gospodarce odpadami. Ich klasyfikacja, przetwarzanie i recykling wymagają zaawansowanych technologii i precyzyjnych procedur. Zmieszane odpady opakowaniowe są oznaczane kodem 15 01 06, a ich specyfika sprawia, że nie spełniają kryteriów selektywnego zbierania.

Z tego artykułu dowiesz się:

• Co dokładnie oznacza termin zmieszane odpady opakowaniowe?
• Jakie są ich przykłady i źródła powstawania?
• Dlaczego są trudniejsze do przetworzenia niż odpady jednorodne?

Czym dokładnie są zmieszane odpady opakowaniowe?

Zmieszane odpady opakowaniowe to takie, które nie zostały uprzednio posegregowane według rodzaju materiału. Zazwyczaj powstają w wyniku pakowania lub rozpakowywania towarów w zakładach produkcyjnych, magazynach, sklepach czy centrach logistycznych. Oznacza to, że w jednym worku odpadowym mogą się znaleźć: papier, plastik, folia stretch, drewno, taśmy pakowe, styropian, metalowe klamry czy folie bąbelkowe.

To właśnie ich różnorodność materiałowa sprawia, że nie kwalifikują się do selektywnej zbiórki. Z punktu widzenia prawa odpady te są opisywane kodem 15 01 06 w katalogu odpadów – jako opakowania złożone z różnych materiałów, które nie zostały rozdzielone.

Problem ten wpisuje się w szerszy kontekst gospodarki o obiegu zamkniętym oraz wyzwań związanych z klasyfikacją odpadów w przedsiębiorstwie.

Przykłady zmieszanych odpadów opakowaniowych

Najczęściej spotykane formy to kartony z taśmami i folią stretch, opakowania transportowe z plastiku z domieszką metalu, styropianowe wkłady ze skrzynek lub pudeł, drewniane palety z elementami metalowymi oraz plastikowe folie zanieczyszczone resztkami innych materiałów.

Te odpady pojawiają się często w firmach handlowych, produkcyjnych i logistycznych, ale również w gospodarstwach domowych. Co istotne – nawet jeśli poszczególne materiały byłyby potencjalnie recyklingowalne, ich zmieszanie znacznie utrudnia odzysk. Firmy z branży e-commerce i logistycznej, takie jak InPost z programem EKOzwroty, coraz częściej wprowadzają rozwiązania mające na celu ograniczenie powstawania zmieszanych odpadów opakowaniowych.

Dlaczego są trudne do przetwarzania?

Największym problemem jest brak jednorodności. Wymieszanie materiałów o różnych właściwościach fizycznych i chemicznych – np. papieru z plastikiem, aluminium z klejem czy drewna ze stalą – skutkuje koniecznością wielostopniowej separacji. Każdy materiał musi zostać dokładnie oddzielony, aby nadawał się do ponownego użycia.

To z kolei wymaga dodatkowej infrastruktury do sortowania, większych nakładów finansowych na technologię, wydłużonego czasu przetwarzania oraz ryzyka powstania zanieczyszczeń wtórnych. Dlatego znaczenie kwestii gospodarowania odpadami i recyklingu jest tak istotne w kontekście strategii ESG.

Technologie przetwarzania

Przetwarzanie zmieszanych odpadów opakowaniowych możliwe jest jedynie w wyspecjalizowanych instalacjach. Ważne etapy procesu to rozdzielanie mechaniczne poprzez noże tnące, walce i separatory wibracyjne, rozwarstwianie hydromechaniczne z wykorzystaniem komór hydrolizy i systemów ultradźwiękowych, separacja frakcji za pomocą separatorów grawitacyjnych i flotacyjnych oraz suszenie i prasowanie, gdzie odzyskane materiały są brykietowane i przygotowywane do transportu. Dodatkowo stosuje się systemy kontroli procesu, które precyzyjnie zarządzają parametrami jak temperatura czy ciśnienie. Cały cykl recyklingowy jest więc kosztowny i technologicznie wymagający, co podkreśla znaczenie właściwej segregacji już na etapie powstawania odpadów.

Aspekty prawne i kod odpadu 15 01 06

Kod 15 01 06 w katalogu odpadów oznacza zmieszane odpady opakowaniowe złożone z różnych materiałów, których nie można łatwo oddzielić. Ich przekazanie do przetworzenia wymaga właściwego oznakowania, zgłoszenia w systemie BDO oraz współpracy z instalacją posiadającą odpowiednie decyzje środowiskowe. Brak segregacji i nieprawidłowe postępowanie z tym kodem odpadu może skutkować karami administracyjnymi lub koniecznością drogiej utylizacji. Warto pamiętać, że od 2025 roku nowe przepisy BDO wprowadzają dodatkowe obowiązki dla przedsiębiorców.

Strategie ograniczania zmieszanych odpadów

Zmieszane odpady opakowaniowe można ograniczyć poprzez działania systemowe. Firmy mogą wdrażać lepsze systemy segregacji już na etapie przyjmowania towaru, szkolić pracowników z zakresu gospodarki odpadami, wybierać dostawców stosujących jednomateriałowe opakowania oraz inwestować w linie do wstępnego rozdzielania.

Dla gmin i systemów komunalnych istotne będzie także wdrażanie punktów selektywnej zbiórki oraz edukacja mieszkańców. Praktyczne działania ekologiczne do wdrożenia już dziś mogą pomóc małym i średnim przedsiębiorstwom w redukcji tego typu odpadów. Wdrażanie Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta (ROP) oraz korzyści z wdrażania proekologicznych praktyk pokazują, że inwestycje w właściwe zarządzanie odpadami przynoszą długoterminowe korzyści zarówno środowiskowe, jak i ekonomiczne.

Zuzanna Czernicka

Account Manager w Akademii ESG, zawodowo zajmująca się także wspomaganiem tworzenia strategii ESG. Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, obecnie rozwijająca swoją wiedzę na kierunku Global Business, Finance and Governance w Szkole Głównej Handlowej oraz Data Science w zastosowaniach biznesowych na Uniwersytecie Warszawskim. Z pasją łączy tematykę zrównoważonego rozwoju i innowacji, starając się badać nowe kierunki na styku ESG i FinTechu. E-mail: z.czernicka@akademiaesg.pl

Napisz do nas