W dobie dynamicznego rozwoju odnawialnych źródeł energii (OZE) oraz rosnącej presji na redukcję emisji gazów cieplarnianych, gwarancje pochodzenia stają się istotnym narzędziem wspierającym zrównoważony rozwój i budowanie transparentnych systemów energetycznych. To rozwiązanie nie tylko promuje czystą energię, ale również umożliwia firmom i konsumentom świadomy wybór energii pozyskiwanej z odnawialnych źródeł.
Gwarancje pochodzenia to certyfikaty, które potwierdzają, że określona ilość energii elektrycznej została wyprodukowana w sposób zrównoważony, z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii, takich jak energia wiatrowa, słoneczna, wodna czy biomasa. Każda jednostka energii odnawialnej, najczęściej odpowiadająca 1 MWh, jest rejestrowana w systemie gwarancji pochodzenia, co zapewnia jej identyfikowalność na rynku.
Podstawą prawną systemu gwarancji pochodzenia w Unii Europejskiej jest dyrektywa 2018/2001 w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych, która zobowiązuje państwa członkowskie do wdrożenia mechanizmów wspierających przejrzystość w obrocie energią odnawialną.
Jak działają gwarancje pochodzenia?
Mechanizm gwarancji pochodzenia polega na wydawaniu certyfikatów przez uprawnione instytucje (w Polsce odpowiedzialny za to jest Polski Rejestr Gwarancji Pochodzenia prowadzony przez Towarową Giełdę Energii). Producent energii odnawialnej zgłasza jej wyprodukowanie, a następnie otrzymuje gwarancję pochodzenia, która może być odsprzedana odbiorcom końcowym, takim jak przedsiębiorstwa czy instytucje publiczne.
Kupując gwarancje pochodzenia, konsumenci mają możliwość:
- Poświadczyć, że zużywana przez nich energia pochodzi z odnawialnych źródeł.
- Wspierać rozwój zielonej energii, co stanowi część strategii ESG wielu firm.
Choć gwarancje pochodzenia nie przenoszą fizycznej energii, stanowią dokumentację jej źródła, co umożliwia stworzenie rynku świadomej konsumpcji energii.
Znaczenie gwarancji pochodzenia dla przedsiębiorstw
Współczesne firmy coraz częściej integrują zrównoważone praktyki z codzienną działalnością, a raportowanie niefinansowe zgodne z CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) wymaga od nich wykazania działań na rzecz redukcji emisji gazów cieplarnianych. Gwarancje pochodzenia pomagają w osiągnięciu tych celów, umożliwiając firmom zakup energii odnawialnej bez konieczności budowy własnych instalacji OZE.
Na przykład, przedsiębiorstwa, które kupują gwarancje pochodzenia, mogą:
- Redukować swój ślad węglowy, co jest kluczowe w osiągnięciu neutralności klimatycznej.
- Budować zaufanie konsumentów i inwestorów, którzy coraz częściej wybierają firmy działające w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju.
- Minimalizować ryzyko greenwashingu, poprzez przejrzystość działań klimatycznych.
Wyzwania związane z systemem gwarancji pochodzenia
Choć system gwarancji pochodzenia jest skutecznym narzędziem wspierania zielonej transformacji, ma również swoje ograniczenia. Jednym z głównych wyzwań jest brak fizycznego związku między produkcją a konsumpcją energii odnawialnej. Oznacza to, że konsument w Polsce może kupić gwarancję pochodzenia energii wytworzonej w innym kraju, co może prowadzić do sytuacji, w której lokalne źródła OZE nie są wystarczająco rozwijane.
Innym problemem jest ryzyko greenwashingu, kiedy firmy używają gwarancji pochodzenia jako jedynego środka do deklarowania działań klimatycznych, bez podejmowania rzeczywistych kroków na rzecz ograniczania emisji. Przejrzystość i odpowiedzialność w raportowaniu stają się zatem kluczowe.
Przyszłość gwarancji pochodzenia w kontekście Fit for 55 i Agenda 2030
System gwarancji pochodzenia będzie odgrywał coraz większą rolę w realizacji europejskich celów klimatycznych, takich jak Fit for 55 czy neutralność klimatyczna do 2050 roku. Poprzez promocję świadomego wyboru energii odnawialnej, umożliwia on przyspieszenie transformacji energetycznej i wspiera rozwój zielonej infrastruktury.
Firmy, które aktywnie korzystają z gwarancji pochodzenia, mogą przyczynić się do realizacji globalnych celów Agendy 2030, takich jak zrównoważona produkcja i konsumpcja energii oraz przeciwdziałanie zmianom klimatycznym.
Dlaczego warto inwestować w gwarancje pochodzenia?
Zakup gwarancji pochodzenia to nie tylko działanie wspierające OZE, ale także inwestycja w przyszłość przedsiębiorstwa. Firmy korzystające z tego rozwiązania mają szansę na lepszy dostęp do kapitału dzięki wsparciu inwestorów ESG oraz większą lojalność klientów, dla których działania prośrodowiskowe są coraz ważniejsze.
Transparentność zapewniana przez system gwarancji pochodzenia buduje zaufanie na rynku i pozwala przedsiębiorstwom wyprzedzić konkurencję, szczególnie w obliczu rosnących wymogów regulacyjnych. To narzędzie, które łączy zrównoważony rozwój z korzyściami biznesowymi, stając się filarem zielonej transformacji.
