W Unii Europejskiej zrównoważony rozwój nie jest już opcją, ale koniecznością. Jednym z kluczowych aktów prawnych w tym obszarze jest dyrektywa CSRD. To nowe przepisy, które tylko w Polsce wpłyną na prawie 4 tys. największych przedsiębiorstw, obligując je do ujawniania szczegółowych informacji o ich działaniach na rzecz środowiska, społeczności oraz zarządzania.
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest dyrektywa CSRD?
- Po co została wprowadzona dyrektywa CSRD?
- Do jakich działań zobowiązuje przedsiębiorców?
W obliczu narastających wyzwań związanych z realizacją założeń Zielonego Ładu, Unia Europejska stawia zdecydowane kroki w kierunku ochrony środowiska. Kamieniem milowym na drodze ku odpowiedzialnej gospodarce jest uchwalenie dyrektywy w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD). Jest to zbiór regulacji, które mają na celu usprawnienie i ujednolicenie sposobu, w jaki firmy informują inwestorów, konsumentów i stosowne urzędy o swoich działaniach w zakresie ESG. Przepisy stanowią legislacyjną kontynuację — rozwinięcie i doprecyzowanie poprzednich regulacji raportowania niefinansowego (NFRD), które obowiązywały od 2014 r. Ze względu na wyraźną potrzebę zwiększenia liczby podmiotów zobowiązanych do publikowania informacji, poprzednie przepisy zastąpiono dyrektywą CSRD.
Od kiedy będzie obowiązywać dyrektywa CSRD?
CSRD nie jest tylko kolejnym regulacyjnym obowiązkiem — to narzędzie, które ma pomóc inwestorom, klientom i innym interesariuszom lepiej rozumieć, które przedsiębiorstwa faktycznie działają w sposób odpowiedzialny, a jakie jedynie deklarują takie podejście. Nowe wymogi są ważne zarówno dla firm, które będą zobligowane do ujawniania informacji o wpływie przedsiębiorstwa na czynniki środowiskowe, społeczne i ładu korporacyjnego (ESG), jak i dla całego rynku, który dąży do bardziej przejrzystej i odpowiedzialnej przyszłości. Dyrektywa CSRD weszła w życie 5 stycznia 2023 r., ale obowiązek stosowania jej wymagań będzie wprowadzany stopniowo:
- Od 2024 r. obejmuje duże firmy, które już teraz raportują zgodnie z NFRD (Non-Financial Reporting Directive).
- Od 2025 r. obowiązek ten rozciągnie się na wszystkie duże przedsiębiorstwa niefinansowe, które zatrudniają powyżej 250 pracowników lub posiadają co najmniej 40 mln EUR przychodów ze sprzedaży netto.
- Od 2026 r. do raportowania zostaną zobligowane mniejsze firmy notowane na giełdzie oraz przedsiębiorstwa, które zatrudniają powyżej 50 pracowników lub posiadają co najmniej 8 mln EUR przychodów ze sprzedaży netto.
- Od 2028 r. raportować będą musiały także spółki spoza Unii Europejskiej, których obroty na terenie UE przekroczą 150 mln EUR.
Jak dyrektywa wpłynie na polskich przedsiębiorców?
Konieczność publikowania oficjalnych danych na temat czynników środowiskowych, społecznych i ładu korporacyjnego, oznacza wymóg zbierania, analizowania i przedstawiania informacji na temat całościowego wpływu przedsiębiorstw na środowisko i społeczeństwo. Wdrożenie dyrektywy CSRD oznacza także konieczność znacznego dostosowania się do nowych standardów wynikających z prawa UE, które mocniej niż polskie prawo zwraca uwagę na ESG. Oto kluczowe konsekwencje:
- Większe obowiązki raportowe – przedsiębiorcy będą musieli ujawniać szczegółowe dane dotyczące m.in. emisji gazów cieplarnianych, zużycia zasobów, przetwarzania odpadów, realizacji praw człowieka, różnorodności wśród pracowników, polityki wynagrodzeń, a także różnicy płac między mężczyznami a kobietami czy też szeroko pojętego wpływu na środowisko.
- Konieczność inwestycji w nowe narzędzia – firmy będą zmuszone wdrożyć systemy monitorowania i zbierania danych ESG, co może wiązać się z dodatkowymi kosztami.
- Współpraca w łańcuchach dostaw – działania dostawców będą musiały być zgodne z wymogami firm nadrzędnych, co wymusi standaryzację procesów.
- Zwiększenie konkurencyjności – dostosowanie się do nowych wymogów może poprawić wiarygodność firmy i przyciągnąć inwestorów dbających o zrównoważony rozwój.
Firmy zobowiązane do raportowania zgodnie z dyrektywą CSRD muszą stosować się do Europejskich Standardów Raportowania Zrównoważonego Rozwoju (ESRS), czyli zestawu wytycznych opracowanych przez Unię Europejską, które precyzują, jakie informacje i w jaki sposób uwzględniać w raportach ESG.
Jakie wyzwania stoją przed firmami w obliczu nowych wymogów CSRD?
Choć obowiązek raportowania ma w założeniu przyczynić się do poprawy sytuacji ekologicznej, społecznej i ekonomicznej w Unii Europejskiej, jego wprowadzenie wiąże się z wieloma wyzwaniami. Są to m.in: wzrost kosztów prowadzenia działalności – małe i średnie przedsiębiorstwa mogą napotkać trudności z finansowaniem przygotowania raportów ESG oraz zbierania niezbędnych danych. Dodatkowo, zaraportowany brak zgodności z dyrektywą CSRD może skutkować sankcjami finansowymi. Istotnym ryzykiem jest także ryzyko reputacyjne, wynikające z ujawnienia niekorzystnych danych. Może to obniżyć wiarygodność firmy na rynku, a w konsekwencji jej rentowność. Wyzwanie stanowi także brak wystarczającego dostępu do specjalistycznej wiedzy na temat tego w jaki sposób wdrażać działania na rzecz czynników ESG i jak zbierać niezbędne do raportowania dane przez przedsiębiorstwa. Polskie firmy mogą mieć także problemy ze znalezieniem odpowiednich ekspertów do zarządzania danymi ESG i raportowaniem.
Polscy przedsiębiorcy staną przed licznymi wyzwaniami, ale dobrze przygotowane firmy mogą zyskać przewagę konkurencyjną i zbudować trwałą wartość dla swoich interesariuszy. Dyrektywa CSRD zwiastuje bowiem nową erę w podejściu do odpowiedzialności społecznej i środowiskowej biznesu. Kluczowe jest jednak szybkie podjęcie działań, by odpowiednio dostosować się do nadchodzących zmian.
Przeczytaj także:
Kto i kiedy zostanie objęty wymogami dyrektywy CSRD?
Standardy ESRS, czyli raportowanie kwestii zrównoważonego rozwoju