Ostatnie lata przyniosły przełomowe zmiany we wszystkich podsektorach zielonych technologii w Polsce. Od innowacji związanych z energią wiatrową, słoneczną, geotermalną oraz biomasą, aż po zaawansowane systemy odzysku surowców z odpadów, które zdobyły uznanie takich firm, jak McDonald’s, Dell czy Volvo.
Z artykułu dowiesz się:
- Jakie nowoczesne zielone technologie rozwijane są w Polsce?
- W jaki sposób innowacyjne pomysły wpływają na transformację ekologiczną kraju i świata?
- Które polskie ekologiczne koncepcje zdobywają uznanie na rynkach międzynarodowych?
Wzrastająca świadomość ekologiczna wzmacnia zapotrzebowanie na przyjazne środowisku produkty i usługi. Polska, jako aktywny członek Unii Europejskiej, z pełną mocą włącza się w tę zieloną rewolucję. Polscy przedsiębiorcy tworzą innowacyjne rozwiązania, które nie tylko pomagają przezwyciężyć kryzys klimatyczny, lecz także prowadzą kraj w stronę zrównoważonej przyszłości. Niektóre z rodzimych firm już teraz zdobywają uznanie na rynkach międzynarodowych, inne, będące jeszcze są na etapie start-upów, ambitnie dążą do globalnego sukcesu – wynika z raportu „The Green Technology Sector in Poland” z 2024 r., przygotowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości. W ciągu ostatnich kilku lat zaobserwowano znaczące zmiany we wszystkich aspektach związanych z zielonymi technologiami w Polsce. Oto najważniejsze sektory, które zostały wyróżnione w raporcie: energia wiatrowa, słoneczna, geotermalna, biomasa, technologie wodoru oraz nowoczesne rozwiązania w gospodarce o obiegu zamkniętym.
Energia wiatrowa
Polska od wielu lat rozwija sektor energii wiatrowej i obecnie jest jednym z najszybciej rosnących rynków w Europie. W 2023 r. moc zainstalowana farm wiatrowych w Polsce osiągnęła 9,56 GW, co przekłada się na około 14 proc. całkowitej produkcji energii elektrycznej w kraju. Taki wynik nie tylko podkreśla znaczenie energii wiatrowej w polskim miksie energetycznym, ale także pokazuje, że Polska wyprzedza wiele krajów pod względem tempa wzrostu tego sektora. Przewiduje się, że do 2030 r. moc zainstalowana może się podwoić, osiągając 20 GW.
Równocześnie Polska rozwija swoją infrastrukturę morskiej energetyki wiatrowej. Potencjał wiatru w polskiej części Morza Bałtyckiego jest ogromny – szacuje się go na 33 GW, co może przynieść 130 TWh rocznej produkcji energii. To oznacza, że Polska ma potencjał, by stać się jednym z liderów morskiej energetyki wiatrowej w Europie, zapewniając wkład w transformację energetyczną kontynentu.
Technologicznie Polska również nie ustępuje innym krajom. Innowacje takie jak pionowe turbiny wiatrowe, które mogą być instalowane na budynkach, czy zaawansowane systemy zarządzania energią oparte na sztucznej inteligencji, optymalizują wydajność turbin i obniżają koszty konserwacji. Cyfryzacja sektora pozwala na jeszcze większą integrację energii odnawialnej z siecią krajową, co zwiększa stabilność dostaw energii.
Polska eksportuje również swoje technologie na rynki zagraniczne, dostarczając zaawansowane komponenty do turbin wiatrowych i stacji transformatorowych. Szacuje się, że do 2030 r. polskie przedsiębiorstwa związane z energią wiatrową mogą generować roczny obrót rzędu 6-9 mld zł, co podkreśla siłę Polski na arenie międzynarodowej.
Energia słoneczna
W ciągu ostatniej dekady Polska stała się jednym z liderów rynku fotowoltaiki w Europie. Jeszcze kilka lat temu moc instalacji fotowoltaicznych w Polsce liczona była w pojedynczych megawatach, a już w 2023 r. zainstalowana moc przekroczyła 17 GW. To imponujący wzrost, który czyni Polskę drugim najszybciej rozwijającym się rynkiem fotowoltaiki w Europie, z rocznym wzrostem mocy na poziomie 60 proc.
Ponadto polskie firmy są liderami w rozwoju perowskitów – zaawansowanych, elastycznych ogniw fotowoltaicznych, które mogą zrewolucjonizować globalny rynek. Perowskity są lekkie, półprzezroczyste i efektywne nawet przy sztucznym oświetleniu, co otwiera nowe możliwości ich zastosowania, na przykład w miejskiej architekturze czy na szklanych fasadach budynków. Kolejnym innowacyjnym rozwiązaniem jest agrofotowoltaika, gdzie instalacje są umieszczane na terenach rolniczych. Dzięki temu rolnicy mogą jednocześnie uprawiać ziemię i generować energię, co pozwala maksymalizować wykorzystanie gruntów i generować dodatkowe dochody.
Inny aspekt sukcesu, to technologie magazynowania energii, które odgrywają coraz większą rolę w zapewnieniu stabilnych dostaw energii słonecznej. W Polsce zainstalowano już 7 tys. systemów magazynowania o łącznej pojemności 55 MWh, co znacząco zwiększa niezawodność energetyczną.
Polski sektor fotowoltaiki ma ogromny potencjał eksportowy. Innowacyjne rozwiązania, takie jak kwantowe powłoki na szkle, które przekształcają światło słoneczne w energię, oraz systemy magazynowania energii, są doceniane na rynkach zagranicznych. Co więcej, Polska jest największym pracodawcą w sektorze fotowoltaiki w Europie, z 113 tys. miejscami pracy.
Energia geotermalna
Polska ma niezwykły, jednakże jeszcze niewykorzystany potencjał w zakresie energii geotermalnej. Około 25 proc. powierzchni kraju ma warunki sprzyjające eksploatacji wód geotermalnych, których zasoby są szacowane na 230 PJ (szacowanie zasobów geotermalnych w petadżulach pozwala określić, ile energii można uzyskać z danego źródła). To wystarczy, by pokryć nawet 31 proc. zapotrzebowania Polski na ciepło. Mimo tak dużego potencjału, geotermia jest wykorzystywana w ograniczonym zakresie, głównie w siedmiu ciepłowniach geotermalnych o łącznej mocy 130 MWt. Wynika to przede wszystkim z faktu, że inwestycje w geotermię są długotrwałe i wymagają wysokich nakładów finansowych, a liczne procedury formalnoprawne, dodatkowo wydłużają realizację projektów – wynika z raportu Najwyższej Izby Kontroli. Ponadto, geotermia była rozwijana głównie w mniejszych miejscowościach, które mają mniejsze potrzeby ciepłownicze i brak rozwiniętych miejskich sieci ciepłowniczych, co dodatkowo ograniczało jej opłacalność.
Biomasa i biogaz
Około 70 proc. energii odnawialnej w Polsce pochodzi właśnie z biomasy. Innowacje w sektorze biomasy i biogazu obejmują rozwój technologii produkcji biometanu, który może być wykorzystywany w sieciach gazowych oraz jako paliwo w transporcie. Projekt ,,Innowacyjna biogazownia” zakłada produkcję biometanu, bioCNG oraz odzyskiwanie dwutlenku węgla do celów przemysłowych. Te technologie mogą zrewolucjonizować rynek energii odnawialnej, przyczyniając się do redukcji emisji gazów cieplarnianych.
Eksport zaawansowanych technologii oczyszczania biogazu i systemów kogeneracyjnych może przynieść Polsce znaczne korzyści finansowe. Przewiduje się, że eksport tych technologii może generować nawet 500 mln zł przychodów rocznie do 2030 r.
Energia wodorowa
Polska jest trzecim największym producentem wodoru w Unii Europejskiej, z roczną produkcją wynoszącą 785 tys. ton. Wodór odgrywa coraz większą rolę w globalnej transformacji energetycznej, a Polska, mając duże doświadczenie w magazynowaniu i transporcie wodoru, ma szansę stać się liderem w tym sektorze. Planowane jest otwarcie 50 stacji tankowania wodoru do 2028 r., co ma wspierać rozwój transportu wodorowego – zarówno w transporcie publicznym, jak i w sektorze kolejowym. Ponadto Polska rozwija technologię produkcji wodoru w oparciu o współpracę międzynarodową, m.in. z Japonią i USA.
Gospodarka obiegu zamkniętego
Polska wyróżnia się także w gospodarce obiegu zamkniętego, inwestując w nowoczesne technologie zarządzania odpadami i recyklingu. W 2022 r. wartość polskiego sektora gospodarki odpadami wyniosła 9,2 mld zł, a wskaźnik recyklingu sięgnął 34,3 proc. Innowacyjne rozwiązania, takie jak inteligentne liczniki odpadów, suszarnie osadów ściekowych zasilane energią odnawialną oraz systemy recyklingu łopat turbin wiatrowych, zdobywają uznanie na arenie międzynarodowej.
Polskie firmy wprowadzają również innowacje w zakresie:
- zarządzania deszczówką,
- recyklingu plastiku,
- przetwarzania odpadów przemysłowych na materiały budowlane.
Innowacje na skalę światową
Każdy z omówionych sektorów pokazuje, że Polska ma potencjał w dziedzinie zrównoważonej energii. Ale to nie wszystko – Polska jest również pomysłodawcą dwóch wyjątkowych na skalę światową innowacji w zarządzaniu odpadami i efektywności recyklingu – takie działania doskonale wpisują się w model gospodarki o obiegu zamkniętym.
Inteligentny kosz na śmieci z funkcją sortowania
Bin-e, polski lider w dziedzinie inteligentnych koszy na śmieci, wprowadził zupełnie nowe rozwiązanie z wykorzystaniem automatyzacji i cyfryzacji procesu sortowania odpadów. Dzięki zastosowaniu sztucznej inteligencji i zaawansowanej wizji komputerowej, kosze Bin-e samodzielnie rozpoznają rodzaj wyrzucanych śmieci i sortują je na miejscu. To rozwiązanie spotkało się z zainteresowaniem globalnych gigantów, takich jak McDonald’s, Dell czy Volvo, którzy z powodzeniem wdrażają to rozwiązanie w swoich placówkach w 28 krajach.
Rewolucja w odzysku surowców
Innym ciekawym przykładem jest Bioelektra, której rozwiązanie stanowi przełom w dziedzinie odzysku surowców z odpadów komunalnych. Dzięki nowatorskiej technologii RotoSTERIL BEG7000, Bioelektra skutecznie odzyskuje cenne materiały, takie jak metale, szkło czy plastik, bez konieczności wcześniejszej segregacji odpadów przez użytkowników. Firma jest w stanie przetworzyć 255 tys. ton odpadów rocznie, co odpowiada 51 tys. ciężarówek wypełnionych odpadami.
Dzięki nowoczesnym technologiom i ambitnym planom rozwoju, Polska staje się liderem w sektorze zrównoważonych rozwiązań, które przynoszą korzyści zarówno środowisku, jak i gospodarce. To jednak dopiero początek – przed Polską stoją kolejne wyzwania, które, jak pokazuje dotychczasowy sukces, będą z pewnością pokonywane z kreatywnością i zaangażowaniem.
Cały raport dostępny jest na stronie: https://www.parp.gov.pl/component/content/article/87336:nowy-raport-parp-na-temat-sektora-zielonych-technologii-w-polsce
