Kto i kiedy zostanie objęty wymogami dyrektywy CSRD?

Dyrektywa CSRD to nowy akt unijny, który ma na celu zwiększenie przejrzystości w raportowaniu zrównoważonego rozwoju przez przedsiębiorstwa. Obowiązek raportowania zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2024 r. W ciągu kilku lat dyrektywa obejmie wszystkie spółki notowane na rynku regulowanym w UE oraz duże przedsiębiorstwa, które spełnią określone kryteria.

Z artykułu dowiesz się:

• Kto zostanie objęty wymogami CSRD?
• Od kiedy będą obowiązywać przepisy?
• Jakie wymogi muszą spełniać przedsiębiorstwa objęte obowiązkiem sprawozdawczym według dyrektywy CSRD?

Dyrektywa CSRD, czyli Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2464 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju, wprowadza istotne zmiany w raportowaniu ESG przez firmy w Unii Europejskiej. Jej celem jest zapewnienie regularnego dostarczania dokładnych i porównywalnych danych, co pozwoli lepiej ocenić wpływ działalności przedsiębiorstw na środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny.

Wcześniej obowiązki te regulowała Dyrektywa NFRD (2014/95/UE), obejmująca jedynie duże jednostki interesu publicznego, takie jak banki, ubezpieczyciele i spółki giełdowe powyżej 500 pracowników. CSRD znacząco rozszerza ten zakres.

Pełny tekst dokumentów dostępny jest na stronie EUR-Lex:

• Dyrektywa CSRD (2022/2464)
• Dyrektywa NFRD (2014/95/UE)

Kto zostanie objęty wymogami CSRD?

Dotychczas, na mocy dyrektywy NFRD, obowiązkiem raportowania kwestii niefinansowych swojej działalności były objęte duże jednostki publicznego zainteresowania, takie jak spółki giełdowe, banki i ubezpieczyciele, które zatrudniają ponad 500 pracowników. Dyrektywa CSRD rozszerza krąg podmiotów zobowiązanych do raportowania. Obejmie m.in.:

• duże przedsiębiorstwa (notowane i nienotowane), spełniające co najmniej dwa z trzech kryteriów: ponad 250 pracowników, obrót netto > 50 mln EUR, suma bilansowa > 25 mln EUR,
• MŚP notowane na rynkach regulowanych w UE (z wyjątkiem mikroprzedsiębiorstw),
• niektóre spółki spoza UE, które generują obrót netto powyżej 150 mln EUR w UE i posiadają istotne oddziały lub spółki zależne na terenie Unii.

Spółki zależne mogą być zwolnione z raportowania, jeśli są objęte raportem skonsolidowanym spółki-matki zgodnym z CSRD lub uznanymi standardami ESG. Wyjątek stanowią duże spółki giełdowe.

Spółki zależne nie muszą publikować własnych raportów o zrównoważonym rozwoju, jeśli ich dane są zawarte w skonsolidowanym raporcie sporządzonym przez spółkę matkę zgodnie z wymogami CSRD lub uznanym standardem zrównoważonego rozwoju. To zwolnienie nie obejmuje jednak dużych spółek giełdowych.

Rozszerzenie kręgu firm zobowiązanych do raportowania ma na celu zapewnienie dostępu do bardziej kompleksowych danych dotyczących działań na rzecz zrównoważonego rozwoju i śladu węglowego przedsiębiorstw. Większa przejrzystość raportowania przyczyni się do lepszej oceny wpływu działalności firm na otoczenie, a także umożliwi porównywanie ich. Dostęp do takich informacji jest kluczowy dla inwestorów, ponieważ pozwala im podejmować świadome decyzje inwestycyjne, oceniając ryzyko oraz potencjalne zyski związane z danym przedsiębiorstwem. Umożliwia to także identyfikację firm, które aktywnie podejmują działania na rzecz zrównoważonego rozwoju, co może zwiększać ich atrakcyjność na rynku. Dzięki standaryzacji raportowania inwestorzy mogą porównywać wyniki różnych podmiotów w sposób bardziej spójny i efektywny, co sprzyja lepszemu lokowaniu kapitału w kierunku firm odpowiedzialnych społecznie i środowiskowo.

Harmonogram wdrażania dyrektywy CSRD, czyli od kiedy obowiązują przepisy?

Dyrektywa CSRD przewiduje etapowe wprowadzanie nowych obowiązków sprawozdawczych, co pozwala przedsiębiorstwom na dostosowania procesów raportowania oraz wdrożenia niezbędnych systemów zarządzania danymi. Jak przedstawia się harmonogram CSRD?

Od 2025 r. wchodzi w życie obowiązek raportowania za rok obrotowy 2024, który obejmie spółki podlegające już dyrektywie NFRD, spełniające następujące wymogi:

• przekroczyły próg finansowy, to znaczy – przedsiębiorstwo jest rozumiane jako duże w rozumieniu dyrektywy 2013/34/UE. Progi finansowe dla dużych przedsiębiorstw wynoszą w tym przypadku: suma bilansowa co najmniej 25 mln EUR, obrót netto co najmniej 50 mln EUR;
• przedsiębiorstwo jest jednostką interesu publicznego – co należy interpretować jako ,,objęte dyrektywą NFRD”, która nakłada obowiązki w zakresie raportowania na jednostki interesu publicznego;
• przedsiębiorstwo zatrudnia co najmniej 500 pracowników.

Od 2026 r. nowe wymogi zostaną rozszerzone na wszystkie duże spółki spełniające kryteria dyrektywy CSRD, które spełniają co najmniej dwa z trzech kryteriów:

• zatrudniają ponad 250 pracowników,
• mają obrót netto powyżej 40 mln EUR lub
• ich suma bilansowa przekracza 20 mln EUR, ale nie były wcześniej zobowiązane do raportowania.

Od 2027 r. obowiązki sprawozdawcze obejmą MŚP notowane na rynkach regulowanych w UE (z wyjątkiem mikroprzedsiębiorstw). MŚP mają możliwość odroczenia obowiązku do 2028 r.

Od 2029 r. dyrektywa zacznie obowiązywać niektóre przedsiębiorstwa spoza UE spełniające określone kryteria dotyczące obrotów i obecności w Unii. Chodzi o firmy, które generują obrót netto w UE przekraczający 150 mln EUR i posiadają oddział lub spółkę zależną w UE spełniającą określone kryteria finansowe.

Wdrażanie dyrektywy etapami ma na celu zapewnienie płynnego przejścia do nowych standardów raportowania i umożliwienie przedsiębiorstwom dostosowania się do wymogów.

Dyrektywa CSRD wprowadza znaczące zmiany w zakresie obowiązków firm dotyczących raportowania zrównoważonego rozwoju. Jest odpowiedzią na rosnące oczekiwania społeczne i ekologiczne, które wymagają od przedsiębiorstw większej przejrzystości w działaniach na rzecz ochrony środowiska i społecznej odpowiedzialności biznesu. Dostosowanie się do nowych wymogów będzie wyzwaniem, ale także szansą na budowanie przewagi konkurencyjnej i pozytywnego wizerunku w oczach inwestorów i konsumentów. Włączenie zasad zrównoważonego rozwoju do strategii biznesowej staje się nie tylko kwestią regulacyjną, ale i strategiczną dla przyszłości przedsiębiorstw.

Dowiedz się więcej: co oznacza ESG?

ESRS – kluczowe standardy raportowania zrównoważonego rozwoju

Integralnym elementem CSRD są Europejskie Standardy Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju (ESRS), opracowane przez EFRAG. Określają one, jakie dane i w jakiej formie przedsiębiorstwa muszą raportować.

Standardy ESRS dzielą się na:

• ESRS ogólne (cross-cutting) – obowiązujące wszystkie firmy, obejmujące m.in. polityki, strategie, cele i procesy zarządzania,
• ESRS tematyczne – dotyczące obszarów środowiskowych (np. klimat, bioróżnorodność, gospodarka wodna), społecznych (pracownicy, społeczności lokalne) i ładu korporacyjnego.

Dzięki ESRS raporty będą bardziej spójne i porównywalne, co ułatwi inwestorom ocenę działań przedsiębiorstw.

Obowiązkowy audyt raportów zrównoważonego rozwoju

Jedną z nowości wprowadzanych przez dyrektywę jest obowiązek zewnętrznego audytu raportów CSRD. Celem jest zapewnienie wiarygodności danych i wyeliminowanie tzw. greenwashingu. Audyt początkowo będzie miał formę ograniczonego zapewnienia (limited assurance), czyli potwierdzenia zgodności raportu z ESRS w oparciu o próbki danych. Docelowo planowane jest przejście na uzasadnione zapewnienie (reasonable assurance), obejmujące pełną weryfikację raportów.

Jakie znaczenie ma CSRD dla przedsiębiorstw?

Dyrektywa CSRD to nie tylko obowiązek, ale również:

• zmiana przepływu kapitału – raportowanie CSRD ułatwia inwestorom kierowanie finansowania do firm działających w sposób zrównoważony,
• budowa przewagi konkurencyjnej – transparentność w zakresie ESG wzmacnia reputację przedsiębiorstwa,
• dostosowanie do oczekiwań społecznych i regulacyjnych – rosnąca świadomość konsumentów i instytucji finansowych sprawia, że komunikacja ESG oraz odpowiedzialne praktyki biznesowe stają się standardem,
• większe możliwości biznesowe – firmy raportujące zgodnie z CSRD mogą liczyć na łatwiejszy dostęp do finansowania oraz preferencje w łańcuchach dostaw.

Dzięki temu CSRD wzmacnia powiązanie między CSR a ESG i promuje zrównoważony rozwój w gospodarce.

Źródła

• gov.pl – Dyrektywa CSRD opublikowana
• gov.pl – Ustawa CSRD
• European Commission – Corporate Sustainability Reporting

FAQ – najczęściej zadawane pytania o CSRD

Jakie standardy raportowania wprowadza CSRD?

Dyrektywa CSRD wprowadza obowiązek raportowania według ESRS (Europejskie Standardy Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju). Dzięki nim raporty CSRD będą spójne i porównywalne.

Czy raporty CSRD podlegają audytowi zewnętrznemu?

Tak. Raportowanie CSRD wymaga audytu przeprowadzanego przez niezależny podmiot. Początkowo stosowane będzie ograniczone zapewnienie, a w kolejnych latach – uzasadnione zapewnienie.

Kiedy dyrektywa CSRD weszła w życie w Polsce?

Dyrektywa CSRD weszła w życie w UE 5 stycznia 2023 r., a w Polsce została zaimplementowana w 2024 r. Szczegółowy harmonogram CSRD przewiduje etapowe wdrażanie obowiązków sprawozdawczych do 2029 r.

Czym różni się ograniczone zapewnienie od uzasadnionego zapewnienia w audycie CSRD?

Ograniczone zapewnienie to weryfikacja próbek danych i procesów raportowania, natomiast uzasadnione zapewnienie obejmuje pełną analizę i dokładniejszą ocenę zgodności raportu CSRD ze standardami.

W jaki sposób CSRD wpływa na przepływ kapitału w gospodarce?

Dyrektywa CSRD kieruje finansowanie w stronę firm stosujących zrównoważone praktyki. Dzięki temu inwestorzy mogą podejmować decyzje na podstawie transparentnych danych ESG. Ma to znaczenie także w kwestiach takich jak marketing ESG czy PR ESG (dowiesz się o tym więcej z naszych artykułów).

Akademia ESG

Akademia ESG to największa w Polsce baza wiedzy o ESG. Inspirujemy do wdrażania zrównoważonych praktyk, stając się miejscem pierwszego wyboru dla każdego, szukającego najlepiej przygotowanych informacji na temat ESG. e-mail: redakcja@akademiaesg.pl

Napisz do nas