Europejski Akt o Dostępności wprowadza standardy, które mają sprawić, że sklepy internetowe, bankomaty czy aplikacje mobilne staną się dostępne dla wszystkich. Firmy, które zignorowały te przepisy, mogą stracić dostęp do ogromnego rynku i narazić się na dotkliwe kary finansowe.
Z artykułu dowiesz się:
- Jakie produkty i usługi obejmuje dyrektywa dostępności?
- Które firmy są zwolnione z obowiązków i czy Twoja organizacja musi się dostosować?
- Jakie korzyści biznesowe czekają na przedsiębiorców, którzy wcześnie wdrożą standardy dostępności?
Prawne fundamenty dyrektywy dostępności
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/882, potocznie nazywana Europejskim Aktem o Dostępności, została przyjęta 17 kwietnia 2019 r. W Polsce wdrożono ją ustawą z 26 kwietnia 2024 r. o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze. Regulacja harmonizuje standardy dostępności w całej Unii Europejskiej, eliminując dotychczasową mozaikę różnych przepisów krajowych. Dyrektywa dostępności opiera się na zasadach Konwencji ONZ o Prawach Osób z Niepełnosprawnościami i realizuje politykę „projektowania dla wszystkich”.
Zakres produktów objętych regulacją
Nowe przepisy obejmują szeroką gamę urządzeń codziennego użytku. Komputery, laptopy i tablety muszą obsługiwać czytniki ekranowe oraz nawigację klawiaturą. Terminale samoobsługowe – od bankomatów po biletomaty – wymagają funkcji głosowych i oznakowania w alfabecie Braille’a. Smartfony i tablety muszą oferować sterowanie głosowe oraz możliwość powiększania interfejsu. Czytniki e-booków potrzebują funkcji konwersji tekstu na mowę, a telewizory – napisów i audiodeskrypcji. Dyrektywa dostępności przekształci także rynek sprzętu RTV, wymagając intuicyjnej obsługi funkcji dostępnych.
Usługi cyfrowe w centrum zmian
Handel elektroniczny przechodzi duże zmiany. Strony internetowe sklepów muszą spełniać standardy WCAG 2.1 na poziomie AA, co oznacza pełną obsługę czytników ekranowych i dostępne formularze zakupowe. Bankowość detaliczna wprowadza dostępne serwisy transakcyjne z funkcjami głosowymi. Usługi telekomunikacyjne rozszerzają ofertę o alternatywne metody kontaktu. Transport pasażerski digitalizuje informacje i bilety elektroniczne zgodnie z nowymi standardami. Platformy streamingowe muszą zapewnić napisy i audiodeskrypcję, a e-booki – czytniki z funkcjami dostępności. Dyrektywa dostępności obejmuje także zrównoważony rozwój działalności gospodarczej.
Standardy techniczne WCAG 2.1
Podstawą techniczną dyrektywy są wytyczne WCAG 2.1 na poziomie AA, które definiują cztery fundamentalne zasady. Postrzegalność wymaga przedstawienia informacji w sposób dostępny dla różnych zmysłów, z tekstami alternatywnymi dla obrazów. Funkcjonalność oznacza obsługę wszystkich elementów interfejsu bez myszy. Zrozumiałość gwarantuje jasność informacji i logiczną strukturę. Solidność zapewnia kompatybilność z technologiami asystującymi. Europejska norma EN 301 549 V3.2.1 szczegółowo określa wymagania funkcjonalne dla produktów ICT, stanowiąc pierwszą ogólnoeuropejską normę dostępności. Podobnie jak CSRD, dyrektywa dostępności wprowadza harmonizację przepisów.
Terminy wdrożenia i okresy przejściowe
Zgodnie z dyrektywą, od 28 czerwca 2025 r. wszystkie nowe produkty i usługi muszą spełniać wymogi dostępności. Firmy mają jednak pewne ułatwienia – produkty wprowadzone przed tą datą mogą być sprzedawane przez całą swoją żywotność bez dostosowania. Umowy o świadczenie usług zawarte przed czerwcem 2025 r. obowiązują maksymalnie do 28 czerwca 2030 r. Terminale samoobsługowe otrzymały 20-letni okres przejściowy od dnia rozpoczęcia użytkowania. Istniejące produkty i usługi mają 5 lat na pełne dostosowanie do standardów dyrektywy dostępności. Regulacja łączy się z szerszymi trendami ESG w zarządzaniu przedsiębiorstwami.
Podmioty objęte obowiązkami i wyłączenia
Dyrektywa dostępności dotyczy producentów, importerów, dystrybutorów i usługodawców. Mikroprzedsiębiorstwa zatrudniające mniej niż 10 osób i osiągające roczny obrót poniżej 2 milionów euro są zwolnione z większości obowiązków. Wyłączenie nie dotyczy jednak producentów i importerów – nawet najmniejsze firmy w tej roli muszą spełniać wymogi. System nadzoru w Polsce tworzą specjalistyczne organy sektorowe, od Urzędu Komunikacji Elektronicznej po wojewódzkie inspektoraty transportu drogowego. Prezes Zarządu PFRON pełni rolę głównego organu nadzoru nad rynkiem. Podejście to wpisuje się w koncepcje ładu korporacyjnego i odpowiedzialności biznesowej.
Sankcje i korzyści biznesowe
Za niespełnienie wymogów grożą kary do 10-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, ale nie więcej niż 10 proc. obrotu firmy. W 2025 r. maksymalny wymiar kary wynosi 81 817,20 zł dla firm o małych obrotach. Dodatkowe sankcje obejmują obowiązek wycofania produktu czy czasowy zakaz udostępniania do 180 dni. Wdrożenie standardów dostępności przynosi jednak wymierne korzyści – dostęp do 135 milionów osób z niepełnosprawnościami w UE, lepsze pozycjonowanie w wyszukiwarkach i wzrost konwersji. Firmy dostosowujące się do dyrektywy dostępności budują pozytywny wizerunek społeczny i realizują politykę odpowiedzialności społecznej. Działania te wpisują się w trendy CSR i społecznej odpowiedzialności biznesu.
Jeśli wiadomość nie dotarła, prosimy o sprawdzenie folderu ze spamem.
W razie jakichkolwiek problemów zachęcamy do kontaktu na adres e-mail: kontakt@akademiaesg.pl
