Opakowania w czasach kryzysu. Jak zmieniają się preferencje europejskich konsumentów?

Aż 89% Europejczyków wybierałoby opakowania kartonowe zamiast plastikowych, gdyby cena produktu była identyczna. Jednocześnie po raz pierwszy w historii badań Pro Carton koszty życia stały się głównym czynnikiem wpływającym na decyzje zakupowe 66% mieszkańców Starego Kontynentu, wyprzedzając troskę o zmiany klimatyczne. Jak pogodzić ekologię z ekonomią w niepewnych czasach?

Z artykułu dowiesz się:

• Jak kryzys ekonomiczny wpłynął na postawy ekologiczne konsumentów?
• Dlaczego recykling stał się priorytetową strategią walki ze zmianami klimatu?
• Jakie materiały opakowaniowe preferują obecnie Europejczycy?
• Jak zróżnicowanie geograficzne i pokoleniowe kształtuje zachowania konsumenckie

Najnowsze badanie „2025 European Consumer Packaging Perceptions Survey” zrealizowane przez Pro Carton ujawnia znaczące zmiany w postawach europejskich konsumentów wobec opakowań i zrównoważonego rozwoju. Analiza odpowiedzi ponad 5000 respondentów z pięciu kluczowych rynków – Niemiec, Francji, Włoch, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii – pokazuje, jak inflacja i niepewność gospodarcza wpływają na zachowania zakupowe, nie eliminując jednak troski o środowisko.

Ekonomia czy ekologia? Nowa hierarchia trosk konsumenckich

Po raz pierwszy w historii badań Pro Carton koszty życia stały się głównym czynnikiem wpływającym na decyzje zakupowe 66% Europejczyków, wyprzedzając troskę o zmiany klimatyczne (62%). Trend ten jest szczególnie widoczny w Wielkiej Brytanii, gdzie aż 79% badanych wskazuje rosnące ceny jako główny stresor, co bezpośrednio przekłada się na modyfikację zachowań rynkowych.

Mimo przesunięcia akcentów w kierunku ekonomii, świadomość ekologiczna pozostaje istotnym elementem tożsamości europejskich konsumentów. 57% badanych deklaruje, że zrównoważony styl życia zyskał dla nich na znaczeniu w ostatnim roku, przy czym najsilniejszy trend obserwujemy w krajach południowej Europy – Hiszpanii (64%) i Włoszech (65%).

Dane wskazują na powstawanie nowej równowagi między ekologią a ekonomią. 64% konsumentów wybiera produkty przyjazne środowisku tylko wtedy, gdy ich cena równa się konwencjonalnym alternatywom. To sygnał dla producentów, że innowacje w zakresie zrównoważonych opakowań muszą iść w parze z optymalizacją kosztową.

Recykling jako główna strategia walki ze zmianami klimatu

Aż 67% europejskich konsumentów postrzega recykling jako najskuteczniejszą metodę przeciwdziałania zmianom klimatycznym – to kluczowy wniosek z badania. W ciągu ostatnich 12 miesięcy 62% respondentów zwiększyło aktywność w tym obszarze, co wskazuje na rosnące zaangażowanie w gospodarkę obiegu zamkniętego.

Ciekawym zjawiskiem jest wzrost pewności konsumentów w zakresie recyklingu – 84% deklaruje umiejętność poprawnej segregacji odpadów. Najwyższym zaufaniem cieszą się kartony (83%) i tektura falista (85%), co potwierdza dominację opakowań włóknistych w percepcji proekologicznej.

Badanie ujawnia jednak rozbieżności między deklaracjami a rzeczywistością. W Polsce, według równoległych badań Fundacji ProKarton, 92% mieszkańców deklaruje segregację opakowań, lecz tylko 59% poprawnie identyfikuje żółty pojemnik jako miejsce dla kartonów po płynach. Ten dysonans wskazuje na potrzebę uspójnienia systemów edukacyjnych w skali całej Unii Europejskiej.

Materiałowa rewolucja na rynku opakowań

Preferencje europejskich konsumentów w zakresie materiałów opakowaniowych przechodzą wyraźną transformację. 89% badanych wybierałoby kartony zamiast plastiku przy równorzędnej ofercie cenowej, co oznacza wzrost o 2 punkty procentowe względem roku 2024.

Konsumenci cenią opakowania kartonowe przede wszystkim za łatwość recyklingu (65%), możliwość ponownego zamknięcia oraz wykorzystanie surowców odnawialnych. Po raz drugi z rzędu materiały na bazie włókien wyprzedziły szkło pod względem postrzeganej ekologiczności, co stanowi istotną zmianę w tradycyjnej hierarchii materiałów.

Równolegle obserwujemy wyraźny trend odchodzenia od plastiku – 37% badanych świadomie ogranicza zakup produktów w opakowaniach plastikowych. W grupie młodych dorosłych (18-29 lat) odsetek ten sięga aż 57%, co sygnalizuje kierunek przyszłych zmian rynkowych. Tendencja ta koresponduje z wynikami badania Two Sides z 2020 r., gdzie 75% konsumentów deklarowało, że wpływ opakowania na środowisko wpływa na ich wybory zakupowe.

Odpowiedzialność za zmiany – konsumenci czy producenci?

Badanie Pro Carton ujawnia ciekawe przesunięcie w postrzeganiu odpowiedzialności za redukcję odpadów opakowaniowych. Według 50% respondentów główny ciężar działań prośrodowiskowych spoczywa na producentach, podczas gdy tylko 21% uznaje za kluczową rolę konsumentów. To znacząca zmiana w dystrybucji odpowiedzialności, która wpływa na oczekiwania rynkowe.

40% europejskich konsumentów zmieniło dostawcę w ostatnim roku z powodu niezadowolenia z opakowań, przy czym nienadający się do recyklingu plastik stanowił główny powód rezygnacji. Wśród młodych dorosłych (18-29 lat) wskaźnik przejścia na konkurencję sięga 57%, co podkreśla strategiczne znaczenie zrównoważonych rozwiązań dla utrzymania lojalności klientów.

W porównaniu z danymi z 2018 r., gdy 64% Europejczyków uważało, że marki nie robią wystarczająco dużo w kwestiach ekologicznych, obecne wyniki sugerują częściową poprawę percepcji. Konsumenci dostrzegają postęp, ale jednocześnie oczekują dalszych działań ze strony producentów, szczególnie w obszarze innowacji materiałowych.

Geografia i pokolenia – różnice w podejściu do opakowań

Zauważalne jest też istotne zróżnicowanie postaw konsumenckich zarówno w ujęciu geograficznym, jak i pokoleniowym. Młodsi konsumenci (18-29 lat) wykazują 1,5-krotnie wyższe prawdopodobieństwo zmiany marek z powodów środowiskowych niż osoby powyżej 60. roku życia.

Paradoksalnie, to starsza generacja prowadzi w statystykach recyklingu – 70% osób z grupy 60+ deklaruje aktywne działania w tym obszarze. Ta rozbieżność sugeruje potrzebę zróżnicowanych kampanii edukacyjnych adresowanych do poszczególnych grup wiekowych.

W ujęciu geograficznym, Hiszpania i Włochy przodują w indywidualnym zaangażowaniu ekologicznym (odpowiednio 64% i 65% wzrost znaczenia zrównoważonego stylu życia), podczas gdy Niemcy koncentrują się na ryzykach geopolitycznych. W Wielkiej Brytanii dominującym czynnikiem są koszty życia, co przekłada się na niższą priorytetyzację kwestii klimatycznych.

Wnioski dla producentów i strategii biznesowych

Wyniki badania Pro Carton podkreślają kluczowe znaczenie strategii podwójnej istotności (DMA) – łączenia celów ekonomicznych z ekologicznymi. 64% konsumentów oczekuje rozwiązań przyjaznych środowisku przy zachowaniu konkurencyjności cenowej, co stanowi wyzwanie dla producentów.

Kartony, z 85% wskaźnikiem postrzeganej recyclowalności, wydają się optymalnym narzędziem spełnienia tych wymagań. Jednocześnie 90% respondentów domaga się jasnego oznakowania ekologicznego na opakowaniach, co podkreśla znaczenie transparentnej komunikacji.

Kluczowe rekomendacje dla branży opakowaniowej obejmują: opracowanie rozwiązań łączących cyrkularność z przystępnością cenową, wdrożenie spójnych systemów edukacji recyklingowej uwzględniających różnice pokoleniowe, zwiększenie przejrzystości w komunikacji środowiskowej oraz inwestycje w innowacje materiałowe.

Jak podsumowuje Winfried Muehling z Pro Carton: „Balans między odpowiedzialnością środowiskową a dostępnością ekonomiczną stanie się kamieniem węgielnym konkurencyjności w nadchodzącej dekadzie”. W świetle nadchodzących regulacji unijnych dotyczących gospodarki o obiegu zamkniętym, ta obserwacja nabiera szczególnego znaczenia dla wszystkich podmiotów rynku opakowaniowego.

Przemysław Chimczak-Bratkowski

Akademia ESG to największa w Polsce baza wiedzy o ESG. Inspirujemy do wdrażania zrównoważonych praktyk, stając się miejscem pierwszego wyboru dla każdego, szukającego najlepiej przygotowanych informacji na temat ESG. E-mail: p.chimczak@akademiaesg.pl

Napisz do nas