Choć zasady ESG coraz częściej pojawiają się w strategiach firm i procesach rekrutacyjnych, to rzeczywista znajomość tego pojęcia wśród przedstawicieli HR jest zatrważająco niska. Badanie „Rynek pracy a praktyki prospołeczne i prośrodowiskowe” ujawnia, że zaledwie 50 proc. specjalistów HR wie, czym jest ESG i jakie obejmuje standardy. Ten brak kompetencji może stać się poważnym problemem dla organizacji, które będą zobowiązane do raportowania danych niefinansowych.
Z artykułu dowiesz się:
- Dlaczego znajomość ESG w działach HR jest kluczowa dla przyszłości organizacji
- Jakie wyzwania stoją przed działami personalnymi w kontekście raportowania ESG
- Jak technologie mogą wspierać wdrażanie standardów zrównoważonego rozwoju w HR
- Co powinny zrobić firmy, aby przygotować się do nowych obowiązków raportowania
Stan wiedzy o ESG w polskich działach HR
Przeprowadzone w 2024 r. badanie wśród ponad 900 przedstawicieli HR i kandydatów odsłania niepokojący obraz – jedynie połowa pracowników działów personalnych deklaruje, że wie, czym jest ESG i jakie standardy obejmuje. Znajomość tej koncepcji jest wyraźnie wyższa w firmach zatrudniających powyżej tysiąca pracowników oraz w branżach inżynieryjnych, produkcyjnych i budowlanych.
Co więcej, średnio tylko co piąty przedstawiciel HR wskazuje, że jego organizacja posiada kompleksową strategię ESG, a jedynie co dziesiąty deklaruje, że ESG jest wdrażane na poziomie rekrutacji i zarządzania zasobami ludzkimi. Oznacza to, że ESG w HR nadal pozostaje wyjątkiem, a nie standardem – szczególnie w mniejszych organizacjach, gdzie często ogranicza się do pojedynczych inicjatyw.
Obszary odpowiedzialności HR w raportowaniu ESG
Dział HR odgrywa kluczową rolę w implementacji zasad ESG, szczególnie w obszarze społecznym (S), który bezpośrednio dotyczy polityk personalnych. Główne obszary odpowiedzialności HR w kontekście ESG obejmują polityki równościowe i różnorodność, transparentność wynagrodzeń, bezpieczeństwo i dobrostan pracowników oraz przeciwdziałanie dyskryminacji i mobbingowi.
Od 2024 r. pracodawcy muszą analizować i publicznie przedstawiać dane dotyczące różnic w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn. Według raportu Eurostatu, średnia różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn w Polsce wynosi obecnie 8,5 proc., podczas gdy średnia unijna to 13,0 proc.
Zgodnie z europejskimi standardami raportowania zrównoważonego rozwoju (ESRS), szczególnie istotny jest standard ESRS S1, który dotyczy kwestii społecznych. HR będzie odpowiedzialny za zbieranie, analizowanie i raportowanie danych w takich obszarach jak struktura zatrudnienia, równość wynagrodzeń czy różnorodność na wszystkich szczeblach organizacji.
Główne wyzwania we wdrażaniu ESG w HR
Przedstawiciele HR, niezależnie od wielkości organizacji, wskazują na podobne wyzwania związane z wdrażaniem ESG. Najczęściej brakuje trzech kluczowych elementów: edukacji, narzędzi do monitorowania i raportowania danych oraz odpowiedniego budżetu. Oznacza to, że skuteczne wdrażanie ESG nie jest jedynie kwestią zasobów ludzkich – bez odpowiednich narzędzi trudno oczekiwać efektywnego raportowania i realnych zmian.
Kolejnym wyzwaniem jest interdyscyplinarny charakter ESG. W wielu organizacjach tematyka zrównoważonego rozwoju spoczywa na barkach jednej osoby, tymczasem ESG wymaga zespołu składającego się z osób o różnorodnej wiedzy eksperckiej. Niepokojący jest także rozdźwięk między dużymi a mniejszymi firmami – te drugie nie tylko rzadziej stosują ESG, ale często nie posiadają podstawowych narzędzi do monitorowania i raportowania działań w tym zakresie. Ten dystans może się pogłębiać wraz z wchodzeniem w życie nowych regulacji, które początkowo obejmą największe podmioty.
Technologie wspierające wdrażanie ESG w HR
Nowoczesne technologie odgrywają kluczową rolę w skutecznym wdrażaniu i monitorowaniu działań ESG w obszarze HR. Oprogramowanie działów kadrowych pełni strategiczną funkcję w ułatwianiu implementacji zasad zrównoważonego rozwoju, oferując funkcjonalności takie jak anonimizacja aplikacji, wykorzystanie sztucznej inteligencji czy digitalizacja procesów.
Automatyczne usuwanie informacji, które mogą ujawnić płeć, pochodzenie etniczne czy wiek kandydatów, minimalizuje ryzyko uprzedzeń w procesie selekcji. AI może wspierać procesy rekrutacyjne, pomagając w identyfikacji kandydatów na podstawie umiejętności i doświadczenia, a nie cech demograficznych. Wdrażanie systemów HR opartych na chmurze eliminuje konieczność używania papieru, co wspiera ekologię i ułatwia zarządzanie dokumentacją pracowniczą online.
Big Data i sztuczna inteligencja oferują narzędzia, które umożliwiają przetwarzanie danych z różnych źródeł wewnętrznych i zewnętrznych, w tym z systemów HR, ankiet pracowniczych czy platform społecznościowych, co pozwala na uzyskanie pełnego obrazu organizacji we wszystkich aspektach ESG.
Przyszłość ESG w HR – od opcji do konieczności
Wymogi regulacyjne, oczekiwania inwestorów i zmieniające się podejście kandydatów sprawiają, że ESG w HR staje się coraz istotniejszym elementem strategii rekrutacyjnych i zarządzania talentami. Firmy, które już teraz inwestują w transparentne raportowanie ESG, mogą w przyszłości zyskać przewagę na rynku pracy, zwłaszcza wśród młodszych pokoleń, dla których wartości związane z transparentnością i odpowiedzialnością są kluczowe.
Zgodnie z raportem Deloitte, aż 78 proc. organizacji planuje wdrożyć polityki związane z ESG w celu poprawy zaangażowania pracowników do 2025 r. Ta statystyka pokazuje, jak istotne staje się ESG w kontekście zarządzania zasobami ludzkimi. Z tego powodu kompetencje związane ze zrównoważonym rozwojem stają się coraz bardziej pożądane na rynku pracy. Studiowanie zrównoważonego rozwoju i raportowania niefinansowego może dać przewagę przy ubieganiu się o stanowiska takie jak: ekspert ds. ESG, specjalista ds. zrównoważonego rozwoju czy analityk ESG.
Dla działów HR oznacza to konieczność podnoszenia kwalifikacji w tym obszarze. Na rynku pojawiają się już dedykowane szkolenia i kursy dotyczące ESG dla HR, które pomagają specjalistom zrozumieć wyzwania oraz nowe zadania wynikające z obowiązku raportowania zrównoważonego rozwoju.
Przyszłość rynku pracy będzie należeć do firm, które traktują ESG nie jako obowiązek, lecz jako fundament nowoczesnej polityki kadrowej, który może przynieść firmie przewagę konkurencyjną na coraz bardziej wymagającym rynku.