Metodyki zarządzania projektami. Co to jest zarządzanie projektami?

Zarządzanie projektami to zestaw zasad, procesów i praktyk, których celem jest skuteczne osiąganie założonych rezultatów w wyznaczonym czasie, budżecie i przy określonych parametrach jakościowych. W centrum tego podejścia znajduje się projekt, rozumiany jako czasowo ograniczone przedsięwzięcie prowadzące do stworzenia unikalnego produktu, usługi lub rezultatu.

Z artykułu dowiesz się:

• Jakie są podstawowe definicje i założenia zarządzania projektami?
• Czym różnią się metodyki klasyczne od zwinnych?
• Jak nowoczesne podejścia projektowe wpisują się w realizację celów ESG?

Metodyki zarządzania projektami – fundamenty skutecznego działania

Metodyki zarządzania projektami to usystematyzowane zestawy narzędzi, procedur i zasad, które określają sposób prowadzenia projektu od jego inicjacji aż po zamknięcie. W praktyce oznacza to, że każda organizacja, decydując się na realizację projektu, wybiera nie tylko cele i zasoby, ale również konkretną metodę ich realizacji. Najpopularniejsze i najczęściej stosowane podejścia obejmują zarówno klasyczne modele, jak i nowoczesne, zwinne filozofie zarządzania.

Klasyczne podejścia, czyli porządek i pełna kontrola

Model Waterfall, czyli tzw. metoda kaskadowa, przez dekady dominował w zarządzaniu projektami. Jego istotą jest ścisła sekwencja etapów – każdy kolejny rozpoczyna się dopiero po zakończeniu poprzedniego. Taki model idealnie sprawdza się w projektach o dobrze określonych wymaganiach, jak np. budowa infrastruktury, projekty inżynieryjne czy produkcja seryjna. Z kolei PRINCE2 (Projects IN Controlled Environments) to jedna z najczęściej stosowanych metodyk w administracji publicznej i dużych korporacjach. Kładzie duży nacisk na kontrolę, zarządzanie ryzykiem oraz precyzyjnie określone role uczestników projektu. PRINCE2 doskonale sprawdza się w projektach o wysokim stopniu skomplikowania organizacyjnego, gdzie wymagane są ścisłe procedury i raportowanie.

Metodyki zwinne – elastyczność, adaptacja i ciągłe uczenie się

W ostatnich latach pojawiła się także potrzeba bardziej elastycznych podejść, czego odpowiedzią stały się metodyki zwinne (Agile). Agile opiera się na iteracyjnym podejściu, gdzie praca dzielona jest na krótkie cykle (sprinty), a wyniki pracy są regularnie weryfikowane i dostosowywane do bieżących potrzeb klienta i otoczenia. Jednym z najpopularniejszych frameworków w ramach Agile jest Scrum, który wprowadza konkretne zasady pracy zespołowej, regularnych przeglądów i retrospektyw, sprzyjających szybkiemu wychwytywaniu problemów i natychmiastowej adaptacji.

Zarządzanie projektami w kontekście ESG

W ostatnich latach zarządzanie projektami zyskało dodatkowy wymiar dzięki rosnącemu znaczeniu strategii ESG (Environmental, Social, Governance). Firmy oraz instytucje publiczne coraz częściej oczekują, aby projekty nie tylko przynosiły zysk, ale również minimalizowały negatywny wpływ na środowisko, wspierały społeczności lokalne i realizowały zasady odpowiedzialnego ładu korporacyjnego.

Co ciekawe, chociaż klasyczne metodyki takie jak Waterfall czy PRINCE2 nie zostały pierwotnie zaprojektowane z myślą o ESG, mogą być adaptowane do wymogów zrównoważonego rozwoju dzięki dodatkowym narzędziom raportowania i oceny wpływu. Agile z kolei, dzięki swojej transparentności, częstym iteracjom i zaangażowaniu interesariuszy, naturalnie sprzyja integracji celów środowiskowych i społecznych, zwłaszcza gdy zespoły projektowe świadomie uwzględniają te kwestie w swojej pracy.

Specjalistyczne metodyki zrównoważonego zarządzania projektami

Na szczególną uwagę zasługują jednak specjalistyczne podejścia wprost zintegrowane z zasadami ESG:

• PRiSM (Projects Integrating Sustainable Methods) – metodyka zaprojektowana specjalnie dla projektów, w których minimalizacja ryzyk środowiskowych i maksymalizacja korzyści społecznych stanowią cel równorzędny wobec wyników finansowych. PRiSM analizuje projekty w pięciu wymiarach: ludzie, planeta, dobrobyt, proces i produkty.

• GPM (Green Project Management) – podejście budowane wokół standardu P5® i narzędzia GPM360®, które pozwala na kompleksową ocenę wpływu projektu na środowisko i społeczeństwo już na etapie planowania oraz późniejszego raportowania postępów.

W którą stronę zmierza zarządzanie projektami?

Obecnie w świecie zarządzania projektami obserwujemy coraz szerszą integrację różnych metodyk, tworząc tzw. podejścia hybrydowe. Coraz częściej projekt startuje w oparciu o klasyczny harmonogram, a jego poszczególne etapy realizowane są w duchu Agile, przy jednoczesnym włączaniu narzędzi oceny ESG i transparentnego raportowania. Współczesny menedżer projektu nie może już wybierać tylko między kaskadą a zwinnym modelem. Musi umieć dostosowywać podejście do konkretnego przedsięwzięcia, włączając aspekty etyczne, środowiskowe i społeczne od samego początku pracy projektowej.

Zuzanna Czernicka

Account Manager w Akademii ESG - największej w Polsce bazie wiedzy o ESG. Inspirujemy do wdrażania zrównoważonych praktyk, stając się miejscem pierwszego wyboru dla każdego, szukającego najlepiej przygotowanych informacji na temat ESG. E-mail: z.czernicka@akademiaesg.pl

Napisz do nas