W miniony weekend Stadion Olimpijski w Berlinie był areną niezapomnianych sportowych emocji ze względu na finał EURO 2024! ! Turniej dostarczył nie tylko sportowych wrażeń, ale też był doskonałą okazją do zaprezentowania zielonych praktyk w branży. Czy sport i zrównoważony rozwój mogą iść w parze?
Z artykułu dowiesz się:
- Jak UEFA włącza aspekty ESG w swoje działania?
- Jakie konkretnie rozwiązania zostały wdrożone na niemieckich stadionach podczas EURO 2024?
- Jakie działania zostały podjęte w celu redukcji śladu węglowego?
ESG to jeden z najważniejszych trendów w światowej gospodarce, który znajduje odzwierciedlenie także w branży sportowej. UEFA realizuje cele ESG poprzez swoją strategię „Strength through Unity”. Celem dokumentu jest inspirowanie, aktywizowanie i przyspieszanie wspólnych działań na rzecz poszanowania praw człowieka i ochrony środowiska w europejskiej piłce nożnej do 2030 r. Jest to swoisty przewodnik wspierający krajowe związki, ligi, kluby, zarządców stadionów oraz lokalne władze w realizacji działań zgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju.
Na rok przed rozpoczęciem EURO 2024 UEFA opublikowała strategię dotyczącą ESG dla tego wydarzenia. Poniższa tabela przedstawia główne obszary realizowane w jej ramach:
Ekorozwiązania na stadionach
Nie bez powodu to właśnie Niemcy zostały wybrane na gospodarza EURO 2024. Zrównoważony rozwój był jednym z kryteriów przetargowych przy wyborze gospodarza mistrzostw, a Niemcy przodują w deklaracjach klimatycznych. W tegorocznej edycji globalnego raportu na temat zrównoważonego rozwoju publikowanego przez Sustainable Development Solutions Network Niemcy zajęły czwarte miejsce. To świetny wynik biorąc pod uwagę skalę konkurencji – raport dostarcza najbardziej aktualnych danych na temat zrównoważonego rozwoju biorąc pod uwagę wszystkie 193 państwa ONZ. Nie dziwi zatem, że to właśnie Niemiecki Związek Piłki Nożnej jako pierwsza narodowa federacja w Europie ustalił standardy środowiskowe dla swoich klubów.
Warto pamiętać, że budowa nowych obiektów sportowych to kolejne źródło emisji dwutlenku węgla. W momencie przyznania przez UEFA Niemcom roli gospodarza w 2018 r., państwo posiadało już nowoczesną infrastrukturą stadionową, dzięki czemu dodatkowe inwestycje w infrastrukturę sportową były minimalne. Stadiony charakteryzują się również znacznym zużyciem energii, co jest spowodowane m.in. wysokoenergetycznym oświetleniem, klimatyzacją oraz wentylacją. Wszystkie stadiony, które zostały zbudowane przed Mistrzostwami Świata w 2006 r. (ich gospodarzem były Niemcy), przeszły prace modernizacyjne mające na celu wprowadzenie ekologicznych rozwiązań. Obejmowały one m.in.:
- ograniczenie zużycia prądu na oświetlenie zewnętrzne i wewnętrzne,
- wprowadzenie systemów oszczędzających wodę,
- wykorzystanie odnawialnych źródeł energii,
- wprowadzenie nowych standardów w obiektach gastronomicznych polegających na podawanie jedzenie w opakowaniach nadających się do recyklingu oraz używaniu kubków wielokrotnego użytku.
Żółta kartka dla śladu węglowego
Przyjazd kibiców wymusił na miastach-gospodarzach wzmocnienie ochrony oraz rozbudowę infrastruktury transportowej i noclegowej. W fazie grupowej na trybunach 10 stadionów kibicowało łącznie ponad milion osób.
Organizatorzy byli zobowiązani do ustalenia takiego harmonogramu meczów, aby zminimalizować liczbę podróży kibiców między miastami, w których rozgrywane były mecze ich reprezentacji. Zalecanym środkiem transportu była kolej, powszechnie uznawana za metodę generującą najmniejsze emisje. Ślad węglowy podróży pociągiem jest znacznie niższy niż zanieczyszczenia wynikające z podróży samochodem lub samolotem. Dlatego właśnie UEFA pokrywała koszty 25-proc. zniżki na karnety Interrail dla posiadaczy biletów na mecze EURO 2024. Kibice mogli także korzystać ze specjalnych biletów międzymiastowych w cenie 29 EUR. Dodatkowo, zdecydowano się na znaczne ograniczenie liczby miejsc parkingowych przy stadionach, za to kibice posiadający bilety na mecze mogli cieszyć się bezpłatnym dostępem do komunikacji miejskiej.
Strategia UEFA obejmowała także monitorowanie śladu węglowego oraz podjęcie działań zmierzające do jego obniżenia. Aby ułatwić te procesy, UEFA w marcu tego roku przedstawiła specjalnie zaprojektowany kalkulator śladu węglowego dla organizacji piłkarskich. Dodatkowo, w celu zrównoważenia emisji, utworzono specjalny fundusz klimatyczny, z którego UEFA przekaże 25 EUR za każdą wyemitowaną tonę dwutlenku węgla. Pieniądze zostaną przekazane amatorskim klubom na realizację ich proekologicznych projektów.
Ok. 80 proc. emisji dwutlenku węgla podczas EURO 2024 miało pochodzić z transportu – wynika z analizy przeprowadzonej w 2022 r. przez Ӧko-Institut na zlecenia dla Ministerstwa Środowiska. Natomiast raport organizacji Transport & Environment ujawnił, że reprezentacje mogłyby zmniejszyć swój ślad węglowy o 60 proc., wybierając podróż autokarami lub pociągami zamiast lotów. Niestety tylko reprezentacje Niemiec, Portugalii i Szwajcarii zobowiązały się i wywiązały z tej deklaracji.
Zielone oblicze imprez sportowych
Modernizacja stadionów, ograniczanie zużycia zasobów, promocja transportu miejskiego i niskoemisyjnej kolei to kluczowe elementy wdrażania zasad ESG podczas dużych imprez sportowych. Te działania nie tylko zmniejszają negatywny wpływ wydarzeń sportowych na środowisko, ale również promują odpowiedzialne zarządzanie i zwiększają świadomość ekologiczną wśród kibiców. Czy faktycznie EURO 2024 może nosić miano najbardziej zrównoważonej imprezy sportowej? Pierwsze wnioski będzie można wyciągnąć z raportu ex-post, który zostanie opracowany na podstawie badania Öko-Institut zleconym przez niemieckie Ministerstwo Środowiska. Wyniki zostaną udostępnione publicznie i będą dostępne dla wszystkich zainteresowanych.
