Jak przypomina Ministerstwo Klimatu i Środowiska, od października 2025 br. w Polsce pojawią się pierwsze napoje w opakowaniach ze znakiem kaucji. Ich zwrot będzie możliwy w miejscach, które niekoniecznie muszą być tymi samymi, w których dokonano zakupu. Sieć punktów zwrotu będzie szeroka, co ułatwi oddanie opakowań i odzyskanie kaucji.
Kupując napój w butelce lub puszce objętej kaucją, nie trzeba będzie oddawać opakowania dokładnie w tym samym sklepie – zwrot będzie możliwy w dowolnym punkcie należącym do systemu. Udział w nim będzie obowiązkowy dla większych sklepów o powierzchni powyżej 200 m², które sprzedają produkty w opakowaniach kaucyjnych. Małe sklepy będą mogły zdecydować, czy chcą przyjmować zwroty, z jednym wyjątkiem – jeśli oferują napoje w szklanych butelkach wielokrotnego użytku, jak np. piwo, obowiązek przyjmowania takich opakowań będzie bezwzględny. Co ważne, nowe przepisy nie obejmą leków ani suplementów diety.
System kaucyjny obejmie wszystkie punkty handlowe oferujące produkty w opakowaniach oznaczonych symbolem kaucji. Dotyczy to nie tylko sklepów spożywczych, ale również drogerii, aptek, sklepów sportowych czy stacji benzynowych, o ile posiadają one taki asortyment. W praktyce oznacza to, że np. większość aptek będzie mogła sprzedawać wodę mineralną w butelkach objętych kaucją, ale nie będzie musiała przyjmować pustych opakowań.
Informacja o tym, czy dany produkt znajduje się w systemie, będzie widoczna na etykiecie w postaci specjalnego logo. Tam też znajdzie się wysokość kaucji, która będzie zależna od rodzaju i pojemności opakowania:
- butelki plastikowe do 3 litrów – 0,50 zł
- puszki metalowe do 1 litra – 0,50 zł
- butelki szklane wielokrotnego użytku do 1,5 litra – 1,00 zł
Rozliczanie kaucji oraz zwrotów opakowań z operatorem
Każdy sklep prowadzący sprzedaż napojów w opakowaniach objętych kaucją do 1 października br. musi podpisać umowę z wybranym operatorem. Należy przy tym ustalić zakres współpracy, terminy realizacji rozliczeń pobranej kaucji i sposoby raportowania ilości nabytych i sprzedanych napojów w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym. Listę operatorów można znaleźć m.in. na stronie MKiŚ.
Każdy sklep zobowiązany do prowadzenia punktu zbiórki opakowań w ramach systemu kaucyjnego powinien do 1 października skontaktować się z wybranym operatorem, ustalić zakres współpracy i podpisać umowę. Należy przy tym zwrócić uwagę, aby w umowie były wyraźnie wskazane:
- terminy realizacji rozliczeń pobranej i zwróconej kaucji,
- sposoby raportowania ilości nabytych i sprzedanych napojów w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym,
- ilość zwróconych opakowań,
- wysokość pobranych, zwróconych i niezwróconych kaucji,
- wysokość handling fee, czyli przysługującej placówce handlowej opłaty za prowadzenie punktu zbiórki.
Gdzie będzie można zwrócić opakowanie?
Oddanie opakowania objętego systemem kaucyjnym nie będzie wymagało okazania paragonu. Zwrot kaucji będzie możliwy we wszystkich sklepach o powierzchni powyżej 200 m², które sprzedają napoje w opakowaniach włączonych do systemu. Dla mniejszych placówek udział w systemie będzie dobrowolny, z jednym wyjątkiem – sklepy poniżej 200 m², w których sprzedawane są napoje w szklanych butelkach wielokrotnego użytku (najczęściej piwo), będą zobowiązane do ich przyjmowania. Miejscem zwrotu będą również automaty kaucyjne, które nie muszą być zlokalizowane bezpośrednio w sklepach. Dodatkowo operatorzy systemu będą mogli tworzyć tymczasowe punkty odbioru, np. podczas dużych imprez sportowych czy kulturalnych.