Jak obliczyć współczynnik GWP?

Współczynnik GWP (Global Warming Potential) to parametr służący ocenie wpływu gazów cieplarnianych na klimat – porównuje ich zdolność do zatrzymywania ciepła względem dwutlenku węgla, którego GWP wynosi 1. Poprawne obliczenie GWP ma fundamentalne znaczenie dla branż korzystających z substancji chłodniczych, chemicznych czy energetycznych, które muszą raportować swoje emisje zgodnie z wymogami strategii ESG i dekarbonizacji.

Z artykułu dowiesz się:

• Jak oblicza się współczynnik GWP dla pojedynczych substancji i mieszanin?
• Jakie dane są niezbędne do poprawnych kalkulacji?
• Dlaczego błędy procentowe w składzie mogą całkowicie zafałszować wynik?

Czym jest współczynnik GWP i dlaczego jest tak istotny?

Współczynnik GWP to liczba określająca, ile razy dany gaz cieplarniany silniej wpływa na efekt cieplarniany niż 1 kg dwutlenku węgla w określonym czasie, najczęściej 100 lat. Na przykład metan ma GWP wynoszący około 28–36, a podtlenek azotu aż 265–298.

Dzięki temu wskaźnikowi możliwe jest przeliczanie emisji różnych gazów cieplarnianych na wspólną jednostkę – tzw. ekwiwalent dwutlenku węgla (CO₂e). To uproszczenie ma duże znaczenie w raportowaniu emisji, rozliczeniach środowiskowych i spełnianiu wymogów prawnych wynikających z Europejskich Standardów Raportowania Zrównoważonego Rozwoju.

Obliczanie GWP dla pojedynczej substancji

W przypadku substancji jednoskładnikowych obliczenie wpływu na klimat jest stosunkowo proste – masę substancji w kilogramach mnożymy przez jej wartość GWP. Przykładowo, emisja 2 ton gazu o GWP równym 1500 daje wynik 3000 ton CO₂e, co oznacza, że taka emisja odpowiada efektowi cieplarnianemu 3000 ton dwutlenku węgla. Ten prosty wzór znajduje zastosowanie w zarządzaniu ryzykami klimatycznymi oraz strategiach dekarbonizacyjnych firm.

Obliczanie GWP mieszaniny

Dla mieszanin, takich jak chłodziwo R-404A, GWP liczy się jako sumę iloczynów udziału masowego każdego składnika i jego indywidualnego GWP. Wzór przedstawia się następująco: GWP mieszaniny równa się sumie iloczynów udziału procentowego i GWP każdego składnika.

Przykład praktyczny: chłodziwo R-404A składa się z HFC-125 w 44 proc. o GWP 3500, HFC-143a w 52 proc. o GWP 4470 oraz HFC-134a w 4 proc. o GWP 1430, co daje GWP mieszaniny na poziomie około 3922. Ważne jest, aby udział przeliczać na wartości masowe, a nie objętościowe, a suma udziałów musi wynosić dokładnie 100 proc.

Znaczenie dokładności danych

Analizy pokazują, że nawet niewielkie błędy w określeniu procentowego udziału składników w mieszaninie mogą prowadzić do znacznych zafałszowań wartości GWP. Konsekwencje obejmują niedoszacowanie wpływu klimatycznego, błędne raporty środowiskowe, ryzyko niespełnienia wymogów prawnych oraz możliwe sankcje finansowe w ramach systemów kontroli emisji. Dla firm działających w sektorach chłodnictwa, chemii, energetyki czy farmacji rzetelność tych danych wpływa bezpośrednio na decyzje inwestycyjne i zgodność z regulacjami. Jest to szczególnie istotne w kontekście kompensacji emisji oraz wdrażania systemu Scope 4.

Narzędzia do obliczania GWP

Aby ułatwić wyliczenia, można korzystać z dostępnych kalkulatorów GWP, takich jak bezpiecznehfc.pl, Schiessl Polska czy portale ochrony środowiska. Te narzędzia umożliwiają szybkie przeliczenia zarówno dla substancji pojedynczych, jak i mieszanin, jednak ważne jest, by dane wejściowe były rzetelne i aktualne.

Strategiczne znaczenie GWP

Zrozumienie i poprawne obliczanie GWP to nie tylko obowiązek prawny, ale także element strategii klimatycznych firm. Precyzyjne dane o emisjach umożliwiają skuteczne zarządzanie śladem węglowym i realne działania na rzecz redukcji wpływu na środowisko. Firmy mogą wykorzystać te informacje do mierzenia zrównoważonego rozwoju oraz implementacji działań proekologicznych, które przynoszą korzyści z wdrażania proekologicznych praktyk. W kontekście zrównoważonego rozwoju, poprawne obliczanie GWP to fundament dla skutecznych działań klimatycznych na poziomie zarówno lokalnym, jak i globalnym.

Zuzanna Czernicka

Account Manager w Akademii ESG, zawodowo zajmująca się także wspomaganiem tworzenia strategii ESG. Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, obecnie rozwijająca swoją wiedzę na kierunku Global Business, Finance and Governance w Szkole Głównej Handlowej oraz Data Science w zastosowaniach biznesowych na Uniwersytecie Warszawskim. Z pasją łączy tematykę zrównoważonego rozwoju i innowacji, starając się badać nowe kierunki na styku ESG i FinTechu. E-mail: z.czernicka@akademiaesg.pl

Napisz do nas