Gdy Greenpeace opublikował mapę pokazującą plantacje soi na terenach wyciętej amazońskiej dżungli, akcje firm spożywczych spadły łącznie o 15 mld dolarów w ciągu trzech dni. Europejscy konsumenci świadomie omijają marki podejrzane o wylesianie, a inwestorzy wycofują kapitał z firm bez przejrzystych łańcuchów dostaw. Ale te same trendy mogą stać się przewagą dla przedsiębiorstw, które potrafią to wykorzystać.
Z artykułu dowiesz się:
- Jakie zobowiązania „zero deforestation” składają globalne marki i czy rzeczywiście je realizują?
- Jak polskie firmy mogą przekuć wyzwanie wylesiania w argument marketingowy i przewagę nad konkurencją?
Rynek charakteryzuje dziś rosnąca grupa konsumentów, którzy świadomie wybierają produkty zgodnie ze swoimi wartościami. Badania wskazują, że szczególnie millennialsi i pokolenie Z traktują kwestie środowiskowe jako ważny czynnik decyzji zakupowych. To nie oznacza, że wszyscy konsumenci rezygnują z tanich produktów, ale coraz więcej osób jest gotowych zapłacić więcej w zamian za transparentność pochodzenia surowców. Inwestorzy instytucjonalni również dostosowują swoje strategie do zmieniających się oczekiwań. BlackRock, zarządzający aktywami wartymi 10 bln dolarów, ogłosił, że zrównoważone działania staną się nowym standardem inwestowania. Fundusze emerytalne i ubezpieczeniowe coraz częściej uwzględniają ryzyko związane z wylesianiam w swoich decyzjach alokacyjnych. To nie jest jeszcze powszechna praktyka, ale trend wyraźnie się zarysowuje.
Firmy odpowiadają na te sygnały różnie. Niektóre decydują się na transformację, inne ograniczają się do komunikacyjnych zabiegów. Różnica polega na tym, czy przedsiębiorstwo traktuje kwestie środowiskowe jako koszt czy jako inwestycję w długoterminową konkurencyjność.
Globalne zobowiązania między ambicjami a rzeczywistością
Najwięksi gracze rynku deklarują ambitne cele dotyczące eliminacji wylesiania z łańcuchów dostaw. I tak na przykład:
- Nestlé zainwestowało 300 mln dolarów w systemy monitorowania dostawców,
- PepsiCo planuje przeznaczyć 570 mln dolarów na regenerację gruntów rolnych do 2030 r.,
- Cargill wprowadził blockchain do śledzenia pochodzenia soi, pozwalając na weryfikację źródła z dokładnością do pojedynczej farmy,
- Hershey wykorzystuje satelitarne monitorowanie plantacji kakao, automatycznie wykrywając zmiany w pokryciu leśnym.
Raport Forest 500 pokazuje jednak, że między deklaracjami a realizacją wciąż istnieją duże różnice. Część firm rzeczywiście transformuje swoje łańcuchy dostaw, ale inne pozostają na etapie planowania lub ograniczają się do wybranych regionów czy surowców. To oznacza, że rynek wciąż szuka liderów, którzy będą potrafili łączyć cele z konsekwentną realizacją.
Polskie firmy wobec nowych oczekiwań rynkowych
Polskie przedsiębiorstwa stają przed wyzwaniem adaptacji do zmieniających się wymogów, ale jednocześnie mogą wykorzystać pewne naturalne przewagi. Krótsze łańcuchy dostaw, bliższa współpraca z dostawcami i większa elastyczność organizacyjna mogą ułatwić wdrażanie systemów traceability, czyli programów do śledzenia poszczególnych etapów produkcji. Koszt implementacji takich rozwiązań w średnich firmach jest znacznie niższy niż w globalnych korporacjach. Jak zatem je wdrożyć? Pierwszym krokiem jest audyt istniejących łańcuchów dostaw, szczególnie surowców wysokiego ryzyka jak soja, olej palmowy czy wołowina. Nie wszystkie polskie firmy potrzebują od razu zaawansowanych systemów satelitarnego monitorowania – często wystarczą certyfikacje dostawców i regularne audyty zgodności.
Równie ważna jest komunikacja z klientami i inwestorami. Firmy, które potrafią w przystępny sposób przedstawić swoje działania na rzecz odpowiedzialnego zaopatrzenia, budują przewagę nad konkurencją. Warto znajdować równowagę między ambicjami a faktycznymi możliwościami – obiecywać to, co można zrealizować, i systematycznie zdawać sprawozdawanie z postępów.
Komunikacja ESG to element strategii biznesowej
Skuteczna komunikacja działań środowiskowych wykracza poza standardowe raportowanie ESG. Konsumenci oczekują konkretnych informacji o pochodzeniu produktów, ale prezentowanych w zrozumiały sposób. Zamiast technicznych opisów procesów certyfikacji, firmy mogą pokazywać efekty swoich działań – ile hektarów lasu udało się ochronić, ilu lokalnych producentów otrzymało wsparcie w przechodzeniu na zrównoważone praktyki. Takie przykłady pokazują, że autentyczność przeważa nad perfekcją. Firmy, które otwarcie omawiają wyzwania związane z transformacją łańcuchów dostaw, często zyskują większą wiarygodność niż te, które przedstawiają tylko sukcesy. I tak na przykład Patagonia regularnie publikuje szczegółowe analizy swoich problemów środowiskowych, co paradoksalnie wzmacnia jej pozycję lidera zrównoważonego rozwoju.
Polskie firmy mogą wykorzystać lokalne wartości, takie jak:
- bliskość geograficzna dostawców,
- tradycyjne metody produkcji,
- łatwiejsza weryfikację źródeł.
Te naturalne przewagi, przy odpowiedniej prezentacji, mogą stać się argumentami w komunikacji z konsumentami ceniącymi transparentność.
Długoterminowe korzyści przemyślanej strategii
Inwestycje w przejrzystość łańcuchów dostaw przynoszą korzyści, które wykraczają poza compliance z regulacjami. Firmy z dobrze udokumentowanymi źródłami surowców rzadziej doświadczają zakłóceń w dostawach, mają lepszy dostęp do finansowania i budują silniejsze relacje z dostawcami. Rosnąca grupa inwestorów uwzględnia kryteria środowiskowe w swoich decyzjach, co daje lepszy dostęp do kapitału dla firm z przejrzystymi praktykami. W perspektywie wdrażania CSRD i standardów ESRS, te firmy, które budują systemy monitorowania, będą miały przewagę nad konkurencją.
Traktowanie kwestii środowiskowych nie jako dodatkowego obciążenia, ale jako elementu strategii długoterminowej może okazać się decydujące. Firmy, które potrafią zintegrować odpowiedzialność za łańcuchy dostaw z celami biznesowymi, są lepiej przygotowane na przyszłe wyzwania regulacyjne i rynkowe.
Jeśli wiadomość nie dotarła, prosimy o sprawdzenie folderu ze spamem.
W razie jakichkolwiek problemów zachęcamy do kontaktu na adres e-mail: kontakt@akademiaesg.pl
