Świadomość na temat ESG wzrasta wśród przedsiębiorców z Polski. W 2022 r. wiedzę na temat obowiązku raportowania zrównoważonego rozwoju posiadało 46 proc. przedsiębiorstw, a rok później było to już 70 proc., wynika z raportu „Szanse i ryzyka ESG”. Jednak na przedsiębiorców czyha kilka pułapek związanych z raportowaniem zrównoważonego rozwoju.
Z artykułu dowiesz się:
- W jakie pułapki związane z raportowaniem ESG mogą wpaść firmy?
- Co można zrobić, aby zminimalizować to ryzyko?
Dobrze opracowana i wdrożona strategia ESG to dla firm szansa na rozwój i uzyskanie dodatkowego finansowania. Jedna trzecia przedsiębiorstw spotkała się z oczekiwaniami raportowania ESG ze strony inwestorów czy przy składaniu wniosków o granty, podkreślono w raporcie ,,Szanse i ryzyka ESG”, opublikowanego przez Polskie Stowarzyszenie ESG.
Pułapka pierwsza: nieznajomość przepisów
Choć wzrost świadomości na temat zrównoważonego rozwoju może napawać optymizmem, to jednak uwagę zwraca fakt, że ponad 20 proc. polskich przedsiębiorstw nie słyszało o ESG lub nie wyraża zainteresowania tym tematem. Problematyczny jest nie tylko brak wiedzy, ale też niezrozumienie regulacji zobowiązujących do raportowania ESG (np. dyrektywy CSRD). W konsekwencji niektóre firmy nadal nie mają świadomości, jakie wymagania muszą spełnić i jak powinno wyglądać sprawozdanie niefinansowe. A przepisy bywają skomplikowane. Zrozumienie ich niuansów niekiedy wymaga specjalistycznej wiedzy.
– Obecnie obowiązuje szereg przepisów międzynarodowych, głównie europejskich, a także krajowych, które dotyczą ESG. Część z nich weszła w życie jakiś czas temu i dotyczy wybranych sektorów, w tym sektora finansowego lub energetycznego. Występują także przepisy, które rozwijają wcześniejsze regulacje, dokonując modyfikacji w zakresie ich obowiązywania – mówi Mateusz Zreda, radca prawny, partner w grupie Destrier, zajmujący się m.in. kwestiami dotyczącymi zagadnień regulacyjnych, w tym związanych ze zrównoważonym rozwojem.
Jako przykład podaje taksonomię, która doczekała się kolejnych aktów delegowanych przyjętych na jej podstawie, w tym dotyczących zasady ,,nie czyń poważnych szkód”.
– Mimo że na pierwszy rzut oka wydaje się, że jakieś przepisy nie będą miały zastosowania do danego podmiotu, może się okazać, że jest inaczej. Przykładowo: zasada nieczynienia poważnej szkody jest jednym z kryteriów oceny zgodności projektów ubiegających się o dofinansowanie ze środków publicznych. Samo zorientowanie się, które przepisy wiążą jakie podmioty, od którego momentu, w jakim zakresie, często bywa poważnym wyzwaniem dla przedsiębiorców. Do tego dochodzą kwestie dotyczące wzajemnych relacji między tymi normami i wymogami. Konieczny jest też cały proces ustalenia, jak wdrożyć zidentyfikowane wcześniej obowiązki. Niejednokrotnie podmioty błędnie pobieżnie interpretują te wymogi, co samo w sobie może stanowić naruszenie reguł dotyczących ESG – dodaje Mateusz Zreda.
Zaznacza, że często firmy niewłaściwie przyjmują, że przepisy nakładają wymogi dotyczące wyłącznie raportowania, podczas gdy cały proces działania danego podmiotu powinien umożliwiać rzetelne zebranie danych potrzebnych do przedstawienia w raportach.
Niezrozumienie przepisów często skutkuje tym, że firma odkłada w czasie zgłębienie tematu, a to stwarza ryzyko, że będzie czekała ze złożeniem raportu do ostatniego momentu. Rozwiązywanie problemów pod presją czasu może generować niepotrzebne koszty i stres dla zespołu. Co więcej, warto raportować czynniki ESG, nawet jeśli prawo jeszcze tego nie wymaga. Takie działanie umożliwi stopniowe dostosowanie się do regulacji. W przypadku nieścisłości lub braków danych w sprawozdaniach podmiotów, które nie są jeszcze objęte obowiązkiem raportowania, organy nadzorcze (np. KNF) nie wyciągają wobec nich konsekwencji, a jedynie wskazują obszary do poprawy.
Pułapka druga: niekompletne dane
Przedsiębiorcy często nie zdają sobie sprawy z tego, jak różnorodnych danych wymaga raportowanie ESG. Eksperci wyróżniają ok. 1400 rodzajów danych. Kłopotliwa bywa jednak nie tylko niewiedza decydentów, ale też pracowników. Brak edukacji i komunikacji dotyczącej znaczenia raportowania ESG prowadzi do niskiej świadomości i zaangażowania pracowników, a w rezultacie do niewystarczającego wsparcia działań ESG z ich strony. To problem, biorąc pod uwagę, że to właśnie oni są jednym z podstawowych źródeł danych potrzebnych do rzetelnego raportowania. Mnogość i rozproszenie informacji (pochodzących też ze źródeł zewnętrznych, m.in. sprawozdań niefinansowych kontrahentów) stwarzają ryzyko, że w dokumencie pojawią się niespójności, a dane będą niekompletne. Dlatego tak ważne jest, by zbierać je regularnie, np. w raportach okresowych.
Pułapka trzecia: naciąganie prawdy
Wymogi, jakie stawiają przed przedsiębiorstwami nowe regulacje dotyczące zrównoważonego rozwoju i raportowania ESG, bywają trudne w realizacji. Chęć sprostania im sprawia, że firmy, deklarując podejmowane działania – świadomie lub nie – mogą wprowadzać w błąd konsumentów i partnerów. 53 proc. przekazów ekologicznych w Unii Europejskiej zawiera niejasne, ogólnikowe informacje –wynika ze statystyk Komisji Europejskiej. Część z nich to praktyki greenwashingowe, stwarzające złudzenie, że organizacja jest bardziej eko niż w rzeczywistości.
Sposoby na zminimalizowanie ryzyka
Firma, która nierzetelnie podchodzi do raportowania ESG, niezależnie od przyczyny, ryzykuje utratą zaufania, zerwaniem współpracy przez partnerów, którzy wymagają transparentności w informowaniu o zrównoważonym rozwoju, a także możliwością otrzymania kar finansowych, podobnie jak w przypadku raportowania finansowego. W zminimalizowaniu tego ryzyka może pomóc lista dobrych praktyk opracowana przez grupę Destrier, w skład której wchodzą prawnicy, księgowi i doradcy podatkowi i biznesowi.
Jak nie wpaść w pułapki związane z raportowaniem ESG?
- Przeanalizuj istniejące dokumenty i polityki zarządzania w przedsiębiorstwie pod kątem czynników ESG (np. ochrony praw pracowniczych, zrównoważonego łańcucha dostaw, wdrożenia praktyk antykorupcyjnych itp.). W tym celu możesz skorzystać z audytu zewnętrznego wykonywanego przez specjalistów.
- Jeśli jakieś kwestie nie są określone w dokumentacji, zaplanuj jej aktualizację i przydziel osoby odpowiedzialne za przygotowanie informacji.
- Stwórz harmonogram działań ESG z jasno określonymi terminami i osobami odpowiedzialnymi za ich realizację. Upewnij się, że jesteś na bieżąco z regulacjami i rozumiesz je. W tej kwestii niezbędne może okazać się wsparcie specjalistów, np. prawnika.
- Organizuj szkolenia i kampanie informacyjne dla pracowników, aby zadbać o znajomość przepisów i świadomość ich znaczenia. Regularnie zbieraj dane potrzebne do raportowania ESG np. w formie raportów kwartalnych. Przedstawiaj je rzetelnie, nawet jeśli jakieś obszary działalności wymagają poprawy.
Jeśli wiadomość nie dotarła, prosimy o sprawdzenie folderu ze spamem.
W razie jakichkolwiek problemów zachęcamy do kontaktu na adres e-mail: kontakt@akademiaesg.pl
