To ważny moment dla polskiej gospodarki morskiej. Cztery polskie porty – Gdańsk, Gdynia, Szczecin i Świnoujście – zawarły Porozumienie o Współpracy, które ma wzmocnić ich pozycję w globalnej logistyce. Będą uwzględniały zasady zrównoważonego rozwoju.
Ta umowa to zielone światło dla wspólnych działań na rzecz konkurencyjności, bezpieczeństwa, odporności infrastruktury portowej oraz wdrażania nowoczesnych, ekologicznych technologii. To także nowy przyczynek dla krajowych i międzynarodowych inicjatyw, które będą zapewniać bardziej efektywną i odpowiedzialną przyszłość dla wszystkich polskich portów.
– Tu chodzi o mądrą współpracę – mówił Arkadiusz Marchewka, wiceminister infrastruktury, otwierając Kongres Polskie Porty 2030, podczas którego podpisano porozumienie. – Nie chodzi o to, by ze sobą nie konkurować. Konkurencja jest dobra, daje nowe możliwości, ale silniejsza współpraca pozwoli uczynić polski głos słyszalnym na arenie międzynarodowej. A to przełoży się na stworzenie atrakcyjniejszej oferty i dotarcie z nią do nowych klientów.
Polskie porty morskie wciąż się rozwijają, a to wiąże się też z wieloma wyzwaniami. Porozumienie o współpracy, podpisane 24 czerwca 2025 r. przez Zarządy Portu Gdańsk, Portu Gdynia, Portu Szczecin i Portu Świnoujście, to krok w kierunku realizacji wielu działań strategicznych związanych z infrastrukturą, cyfryzacją i transformacją energetyczną portów.
Przyjęta portowa strategia współpracy obejmuje m.in. planowanie zrównoważonego rozwoju portów i ich zaplecza logistycznego oraz podejścia do budowy interoperacyjnych systemów informatycznych, a także wdrażanie innowacyjnych technologii zgodnych z wytycznymi Unii Europejskiej.
– Porty morskie są jednym z najważniejszych ogniw gospodarki narodowej. Generują wielomiliardowe wpływy do budżetu państwa, przyciągają inwestycje, wspierają eksport i import, a jednocześnie pełnią funkcję infrastruktury krytycznej. Dzisiejsze wyzwania – od transformacji energetycznej, przez presję geopolityczną, po konkurencję regionalną – wymagają nie tylko sprawności operacyjnej, ale także skoordynowanego działania na poziomie strategicznym. Porozumienie trzech kluczowych portów pozwoli nam skutecznie budować trwałą pozycję Polski w europejskim systemie transportowym. Silne porty to silne państwo – i nie jest to puste hasło, ale rzeczywistość, mierzalna i odczuwalna w gospodarce i w bezpieczeństwie kraju – podkreśla Piotr Gorzeński, prezes Portu Gdynia.
Ważnym elementem porozumienia jest także wola wspólnego reprezentowania interesów portów wobec instytucji krajowych i unijnych, co ma wzmocnić ich pozycję negocjacyjną, a tym samym zwiększyć szanse na pozyskanie źródeł finansowania. Wspólne działania mają również przyczynić się do większego praktycznego wykorzystania kluczowej dla transportu i wymiany handlowej w UE europejskiej sieci TEN-T przez polskie porty.
Perspektywa na dziesięciolecia
Jednym z głównych założeń współpracy jest wspólne opracowanie „Programu rozwoju polskich portów morskich do roku 2035 z perspektywą do roku 2060”. Równolegle strony deklarują ścisłą współpracę w zakresie poprawy dostępności transportowej do portów morskich. Wspólne działania koncentrować się będą na przyspieszaniu realizacji kluczowych projektów infrastrukturalnych, takich jak stworzenie drugiego połączenia z Wyspą Portową w Porcie Gdańsk, budowa Drogi Czerwonej w Gdyni, modernizacja linii kolejowej 201 czy rewitalizacja linii Nadodrzańskiej. Ważnym elementem będzie również rozwój połączeń z południową Europą oraz integracja z siecią Rail Baltica. W planach znalazła się także analiza możliwości wdrożenia jednolitej metodologii opłat za dostęp do infrastruktury kolejowej w portach.
Porozumienie kładzie również silny akcent na transformację energetyczną. Porty mają stać się przestrzenią rozwoju projektów z zakresu odnawialnych źródeł energii, w tym instalacji do wytwarzania, przetwarzania i magazynowania energii OZE. Kluczowym kierunkiem będzie też rozwój infrastruktury do zasilania statków z lądu (OPS), zgodnie z wymogami Unii Europejskiej, oraz stworzenie systemu bunkrowania paliw alternatywnych takich jak LNG, metanol, wodór czy amoniak. Wspólne działania będą też ukierunkowane na eliminację barier legislacyjnych, utrudniających rozwój tego rodzaju inwestycji w obrębie portów.
AI i inwestycje
Cyfryzacja to kolejna oś współpracy, której celem jest poprawa efektywności operacyjnej portów przez polski Port Community System (PCS) i wspólne rozwiązania IT. Strony chcą rozwijać nowoczesne narzędzia do zarządzania ruchem morskim, drogowym i kolejowym oraz obsługi towarów. Deklarują integrację krajowych systemów z unijnymi rozwiązaniami, w tym z europejskim systemem do elektronicznego zgłaszania informacji wymaganych podczas zawijania statków do portów – European Maritime Single Window environment (EMSWe), co ma ułatwić formalności i ograniczyć konieczność stosowania dokumentów papierowych.
W zakresie warunków inwestycyjnych sygnatariusze porozumienia planują wdrożenie rozwiązań, które zwiększą atrakcyjność terenów portowych dla inwestorów. Obejmuje to m.in. zmiany w planach zagospodarowania przestrzennego, dostosowanie dokumentów strategicznych oraz wprowadzenie długoterminowych (minimum 30-letnich) umów dzierżawy jako narzędzia stymulującego inwestycje.
Nie bez znaczenia są również działania w obszarze formalno-prawnym. Jednym z elementów porozumienia jest rozwój systemu monitorowania i analizy czasu odpraw celnych – jako narzędzia wspierającego dalszą optymalizację procesów we współpracy z administracją celną i w oparciu o już funkcjonujące rozwiązania. Rozwój cyfryzacji i automatyzacji procedur celnych ma bazować na istniejących systemach PCS i wymiany informacji bezpieczeństwa żeglugi. W planach znajduje się również wdrożenie narzędzi wykorzystujących sztuczną inteligencję do przeciwdziałania oszustwom celnym oraz identyfikacja i minimalizacja zbędnych obciążeń administracyjnych.
Sygnatariusze porozumienia wspólnie wyrażają gotowość do konsekwentnego działania na rzecz rozwoju polskich portów morskich jako nowoczesnych, zintegrowanych centrów logistycznych, spełniających najwyższe europejskie standardy. To krok milowy w budowie silnej pozycji Polski na mapie morskiego transportu i handlu w Europie i na świecie.
Jeśli wiadomość nie dotarła, prosimy o sprawdzenie folderu ze spamem.
W razie jakichkolwiek problemów zachęcamy do kontaktu na adres e-mail: kontakt@akademiaesg.pl
