W ciągu ostatnich 30 lat świat stracił ponad 420 mln hektarów lasów – obszar większy od całej Unii Europejskiej. Aby przeciwdziałać wylesianiu, Unia Europejska wprowadziła rozporządzenie o wylesianiu (EUDR), które wymaga od firm wykazania, że ich produkty nie przyczyniają się do degradacji lasów.
Z artykułu dowiesz się:
- Jakie produkty i surowce podlegają regulacjom EUDR?
- Jakie wymogi EUDR stawia przed firmami na rynku UE?
- Jakie wyzwania przynosi rozporządzenie polskim przedsiębiorstwom?
Wylesianie to problemów środowiskowy, który wpływa na zmiany klimatu, utratę różnorodności biologicznej oraz życie ludzi zależnych od ekosystemów leśnych. Każdego roku na świecie znikają miliony hektarów lasów, co prowadzi do wzrostu emisji gazów cieplarnianych, niszczenia siedlisk dzikiej przyrody i destabilizacji cykli wodnych. W odpowiedzi na te wyzwania Unia Europejska zdecydowała się na stanowcze działania, przyjmując 29 czerwca 2023 r. rozporządzenie o wylesianiu, którego celem jest ochrona lasów i ograniczenie degradacji środowiska. Na mocy rozporządzenia importerzy, eksporterzy oraz podmioty handlujące określonymi produktami mają obowiązek zapewnić, że ich produkty – takie jak drewno, kawa, kakao, olej palmowy, soja, kauczuk oraz wyroby mięsne – nie pochodzą z terenów, które były wylesione po 31 grudnia 2020 r. Wejście w życie przepisów zaplanowano na grudzień 2024 r., jednak Komisja Europejska zaproponowała opóźnienie wdrożenia rozporządzenia o 12 miesięcy, aby dać przedsiębiorstwom więcej czasu na przygotowanie. Decyzja ta do końca roku musi zostać zatwierdzona przez Parlament Europejski.
Jakie kroki muszą podjąć firmy, by być zgodne z EUDR?
Aby sprostać założeniom rozporządzenia, firmy muszą przeorganizować procesy zarządzania swoim łańcuchem dostaw. Konieczne jest także wprowadzenie mechanizmów kontrolnych, które umożliwią monitorowanie zgodności z przepisami. EUDR nakłada na przedsiębiorstwa szereg wymagań, które mają zagwarantować, że ich produkty nie są związane z degradacją lasów:
- Śledzenie pochodzenia surowców – przedsiębiorstwa muszą wdrożyć procedury umożliwiające śledzenie surowców, w tym zbieranie danych geolokalizacyjnych terenów produkcji. Nowoczesne technologie, takie jak GPS i zaawansowane systemy analizy danych, są kluczowe do monitorowania pochodzenia surowców i potwierdzenia, że nie pochodzą one z terenów objętych wylesieniem po 2020 r.
- Ocena ryzyka w łańcuchu dostaw – firmy są zobowiązane do regularnej analizy ryzyka w swoich łańcuchach dostaw. Analiza obejmuje ocenę, czy istnieje ryzyko, że produkty mogą być niezgodne z EUDR. W przypadku podwyższonego ryzyka firmy powinny wdrożyć dodatkowe środki, takie jak audyty dostawców lub zmiana partnerów handlowych, aby zminimalizować ryzyko współpracy z podmiotami nieprzestrzegającymi standardów ESG.
- Dokumentacja i raportowanie – przedsiębiorstwa działające na rynku UE muszą przechowywać szczegółową dokumentację potwierdzającą zgodność z EUDR przez minimum pięć lat. Dokumenty te powinny być dostępne na żądanie organów nadzoru, co wymaga inwestycji w efektywne systemy zarządzania dokumentacją i monitorowania procesów produkcji oraz zaopatrzenia.
Wyzwania dla polskich przedsiębiorców
Adaptacja do wymogów EUDR wiąże się z wyzwaniami, zwłaszcza dla małych i średnich firm, które mogą odczuć zwiększone koszty związane z wdrożeniem systemów śledzenia i kontroli oraz przeprowadzaniem audytów dostawców. Koszty te mogą wynikać z konieczności wprowadzenia technologii, takich jak systemy GPS i narzędzia do analizy danych, a także dostosowania współpracy z dostawcami do standardów ESG.
Produkty wprowadzane na teren Unii Europejskiej będą podlegać szczegółowym kontrolom na granicach – organy celne będą sprawdzać zgodność dokumentacji z wymogami EUDR oraz mogą przeprowadzać inspekcje na miejscu. Niespełnienie wymogów EUDR może skutkować zatrzymaniem towarów na granicy, co prowadzi do opóźnień logistycznych i potencjalnych strat finansowych dla firmy.
Niezgodność z EUDR oznacza również ryzyko sankcji, takich jak grzywny do 4 proc. rocznego obrotu na rynku UE. W poważnych lub powtarzających się przypadkach może nawet zostać nałożony czasowy zakaz sprzedaży produktów w UE, co negatywnie wpłynie na reputację firmy.
Przyszłość zgodna z EUDR
Rozporządzenie EUDR stawia przed firmami wyraźne wymagania, których wdrożenie stanowi wyzwanie. Zmiany wymuszone przez nowe przepisy,wpłyną jednak pozytywnie na konkurencyjność firm, które postawią na transparentność w swoich łańcuchach dostaw. Dla wielu firm, zwłaszcza małych i średnich, może to oznaczać istotne zmiany operacyjne, jednak długofalowe korzyści mogą przewyższać początkowe trudności. Przedsiębiorstwa spełniające wymogi EUDR mogą zyskać dostęp do nowych rynków europejskich, gdzie konsumenci i kontrahenci coraz częściej oczekują zrównoważonych praktyk. Dodatkowo, redukcja ryzyka związanego z nielegalnym pozyskiwaniem surowców zmniejsza prawdopodobieństwo nałożenia kar finansowych, co przekłada się na stabilność finansową. Zgodność z przepisami może także poprawić wizerunek marki i przyciągnąć inwestorów zainteresowanych wsparciem firm odpowiedzialnych środowiskowo.
W dłuższej perspektywie firmy, które już teraz przygotowują się do nowych wymogów, będą w stanie nie tylko sprostać regulacjom, ale także przyczyniać się do tworzenia zrównoważonej gospodarki opartej na odpowiedzialnym zarządzaniu zasobami.
Jeśli wiadomość nie dotarła, prosimy o sprawdzenie folderu ze spamem.
W razie jakichkolwiek problemów zachęcamy do kontaktu na adres e-mail: kontakt@akademiaesg.pl
