Pakiet Omnibus I przynosi przełomowe zmiany w dyrektywach CSRD i CS3D. Rada UE zdecydowała o drastycznym podwyższeniu progów raportowania – CSRD obejmie teraz firmy powyżej 1000 pracowników i 450 mln euro obrotu, podczas gdy CS3D dotknie jedynie gigantów z 5000+ pracowników i 1,5 mld euro obrotu. To oznacza znaczące odciążenie dla polskich przedsiębiorstw.
Omnibus I – Kluczowe zmiany w CSRD i CS3D
CSRD – Dyrektywa o raportowaniu zrównoważoności
- Próg zatrudnienia: zwiększony z 500 do 1000 pracowników
- Próg finansowy: dodany próg 450 mln euro obrotu netto
- Notowane MŚP: całkowite usunięcie z zakresu dyrektywy
- Odłożenie: 2-letnie opóźnienie dla firm, które nie rozpoczęły raportowania
CS3D – Dyrektywa o należytej staranności
- Próg zatrudnienia: dramatyczny wzrost do 5000 pracowników
- Próg finansowy: 1,5 mld euro obrotu netto
- Podejście: zmiana z mapowania na approach oparty na ryzyku
- Plany klimatyczne: 2-letnie opóźnienie obowiązku
- Transpozycja: przesunięta na 26 lipca 2028
Rada uzgadnia stanowisko w sprawie pakietu Omnibus I
Przedstawiciele państw członkowskich uzgodnili w poniedziałek 23 czerwca 2025 r. mandat negocjacyjny Rady w sprawie uproszczenia wymagań dotyczących raportowania zrównoważonego rozwoju i należytej staranności w celu zwiększenia konkurencyjności UE. Propozycja Omnibus I ma na celu uproszczenie dyrektyw CSRD i CS3D poprzez zmniejszenie obciążeń związanych z raportowaniem i ograniczenie efektu spływania obowiązków na mniejsze firmy.
Propozycja stanowi część pakietu Omnibus I przyjętego przez Komisję 26 lutego 2025 r. w celu uproszczenia legislacji UE w dziedzinie zrównoważonego rozwoju. W związku ze znaczącymi implikacjami dla środowiska biznesowego, Rada potraktowała tę propozycję z najwyższym priorytetem, dążąc do zapewnienia firmom UE niezbędnej pewności prawnej w zakresie ich obowiązków dotyczących raportowania zrównoważonego rozwoju i należytej staranności.
Szczegółowe zmiany w CSRD
W odniesieniu do CSRD, Komisja zaproponowała zwiększenie progu zatrudnienia do 1000 pracowników oraz usunięcie notowanych MŚP z zakresu dyrektywy. W swoim mandacie Rada dodała próg obrotu netto powyżej 450 mln euro, aby dodatkowo zmniejszyć obciążenia raportowe przedsiębiorstw. Mandat Rady wprowadza również klauzulę przeglądu dotyczącą możliwego rozszerzenia zakresu CSRD w celu zapewnienia odpowiedniej dostępności informacji o zrównoważoności korporacyjnej.
Szczegółowe zmiany w CS3D
W odniesieniu do CS3D, stanowisko Rady zawiera następujące główne elementy:
Zakres
Chociaż zakres CS3D nie był objęty propozycją Komisji, Rada zwiększa progi do 5000 pracowników i 1,5 mld euro obrotu netto. W opinii Rady takie największe firmy mogą mieć największy wpływ na swój łańcuch wartości i są najlepiej przygotowane do absorpcji kosztów i obciążeń związanych z procesami należytej staranności.
Identyfikacja i ocena rzeczywistych i potencjalnych negatywnych wpływów
Co do zasady, propozycja Komisji ogranicza wymagania należytej staranności do własnych operacji firmy, operacji jej spółek zależnych i bezpośrednich partnerów biznesowych („tier 1”). Mandat Rady zmienia podejście z opartego na podmiotach na oparte na ryzyku, koncentrując się na obszarach, gdzie rzeczywiste i potencjalne negatywne wpływy są najbardziej prawdopodobne. Firmy nie powinny już być zobowiązane do przeprowadzania kompleksowego mapowania, ale zamiast tego mają prowadzić bardziej ogólne określanie zakresu. Aby zapewnić znaczne odciążenie, Rada utrzymuje ograniczenie odpowiednich obowiązków do „tier 1”. Firmy objęte zakresem CS3D mają opierać swoje wysiłki na rozsądnie dostępnych informacjach.
Aby zapewnić odpowiednią ochronę celów politycznych, mandat Rady gwarantuje, że obowiązki identyfikacji i oceny są rozszerzone w przypadku obiektywnych i weryfikowalnych informacji sugerujących negatywne wpływy poza bezpośrednimi partnerami biznesowymi. Ponadto mandat Rady dodaje klauzulę przeglądu dotyczącą możliwego rozszerzenia tych obowiązków poza „tier 1”.
Walka ze zmianami klimatycznymi
Propozycja Komisji upraszcza przepisy dotyczące planów transformacji w zakresie łagodzenia zmian klimatycznych poprzez ich dostosowanie do CSRD. Obowiązek wprowadzenia w życie tych planów zostaje zastąpiony wyjaśnieniem, że plan transformacji obejmuje określenie działań wdrożeniowych (planowanych i podjętych). Ponadto Rada ogranicza obowiązek firm do przyjęcia planu transformacji na rzecz łagodzenia zmian klimatycznych i upoważnia organy nadzorcze do doradzania firmom w zakresie projektowania i wdrażania tych planów. Aby dodatkowo zmniejszyć obciążenia i zapewnić firmom wystarczający czas na odpowiednie przygotowania, Rada odracza również obowiązek przyjęcia planów transformacji o dwa lata.
Odpowiedzialność cywilna
Komisja proponuje usunięcie zharmonizowanego na poziomie UE reżimu odpowiedzialności oraz wymogu zapewnienia przez państwa członkowskie, aby przepisy dotyczące odpowiedzialności miały zastosowanie bezwzględnie obowiązujące w przypadkach, gdy prawem właściwym nie jest prawo krajowe państwa członkowskiego. Mandat Rady utrzymuje propozycję Komisji w tym zakresie.
Transpozycja
Mandat Rady odkłada również termin transpozycji CS3D o jeden rok, do 26 lipca 2028 r.
Następne kroki
Prezydencja może rozpocząć negocjacje z Parlamentem Europejskim, gdy ten ostatni osiągnie własne stanowisko negocjacyjne, z myślą o osiągnięciu porozumienia w tej sprawie.
Kontekst pakietu Omnibus I
W październiku 2024 r. Rada Europejska wezwała wszystkie instytucje UE, państwa członkowskie i interesariuszy, aby w trybie priorytetowym kontynuowali prace, szczególnie w odpowiedzi na wyzwania zidentyfikowane w raportach Enrico Letty („Much more than a market”) i Mario Draghiego („The future of European competitiveness”). Deklaracja budapeszteńska z 8 listopada 2024 r. następnie wezwała do „rozpoczęcia rewolucji w upraszczaniu”, poprzez zapewnienie jasnych, prostych i inteligentnych ram regulacyjnych dla przedsiębiorstw oraz drastyczne zmniejszenie obciążeń administracyjnych, regulacyjnych i sprawozdawczych, szczególnie dla MŚP.
26 lutego 2025 r., jako kontynuacja wezwania przywódców UE, Komisja przedstawiła dwa pakiety Omnibus, mające na celu uproszczenie istniejącej legislacji odpowiednio w dziedzinach zrównoważonego rozwoju i inwestycji. 20 marca 2025 r. przywódcy wezwali współprawodawców do kontynuowania prac nad tymi pakietami upraszczającymi Omnibus w trybie priorytetowym i z wysokim poziomem ambicji, z myślą o ich sfinalizowaniu jak najszybciej w 2025 r. Przy tej okazji Rada Europejska wezwała szczególnie współprawodawców do przyjęcia mechanizmu „Stop-the-clock” bez zwłoki i najpóźniej do czerwca 2025 r. 14 kwietnia 2025 r. Rada przyjęła ten mechanizm i odłożyła o dwa lata wejście w życie wymagań CSRD dla dużych firm, które jeszcze nie rozpoczęły raportowania, a także notowanych MŚP, oraz o jeden rok termin transpozycji i pierwszą fazę stosowania (obejmującą największe firmy) CS3D.
źródło: Komunikat prasowy z dnia 23.06.2025, Rada Unii Europejskiej