„Krok wstecz” – Byli komisarze UE ostrzegają przed demontażem ESG przez Omnibus I

Wybitne osobistości europejskiej polityki, w tym byli komisarze UE Joaquín Almunia i Josep Borrell oraz była prezydent Irlandii Mary Robinson, ostro krytykują pakiet Omnibus I. W liście otwartym z 23 czerwca 2025 nazywają uproszczenia w CSRD i CS3D „głęboko niepokojącym krokiem wstecz” i ostrzegają przed demontażem ram ESG budowanych latami. Sygnatariusze argumentują, że osłabianie regulacji podważy europejskie przywództwo w zrównoważonym rozwoju i zaufanie do instytucji UE.

Z artykułu dowiesz się:

• Dlaczego byli komisarze UE nazywają Omnibus I „krokiem wstecz”?
• Jak osłabienie regulacji może zagrozić konkurencyjności Europy?
• Kto podpisał się pod krytyką pakietu Omnibus I?

List otwarty w sprawie ochrony ram zrównoważonego rozwoju UE

Poniedziałek, 23 czerwca 2025

Do instytucji i rządów Unii Europejskiej,

Niedawny pakiet regulacyjny UE dotyczący zrównoważonego rozwoju (Omnibus I), mający na celu uproszczenie przepisów i zwiększenie konkurencyjności europejskiej gospodarki, grozi demontażem ram regulacyjnych dotyczących zrównoważonego rozwoju, które były starannie budowane przez wiele lat. Usunięcie lub odroczenie regulacji, które zostały opracowane w szerokim konsensusie i które stanowią fundament przejścia do bardziej zrównoważonej i odpornej gospodarki, jest głęboko niepokojącym „krokiem wstecz”.

Rozumiemy i podzielamy obawy, że nadmierne wymagania biurokratyczne i regulacyjne mogą wpływać na wewnętrzne operacje europejskich firm. Dlatego popieramy wysiłki zmierzające do zmniejszenia i usprawnienia tych wymagań. Jednak uważamy, że kluczowe jest utrzymanie pewnych niepodlegających negocjacjom zasad i zobowiązań politycznych, które ustanowiły Unię Europejską jako światowego lidera w sprawach społecznych i środowiskowych – zasad, które są teraz bardziej niż kiedykolwiek kluczowe dla spójności Unii i wzmocnienia jej globalnego wpływu.

Kluczowe argumenty przeciwko osłabianiu ram ESG

1. Przejście ku sprawiedliwszej i bardziej zrównoważonej gospodarce nie może czekać

Skutki zmian klimatycznych są już odczuwalne w ekosystemach i społeczeństwach na całym świecie, przynosząc znaczne koszty ekonomiczne i wyzwania społeczne. Skutki te muszą być pilnie eliminowane i zgodnie ze scenariuszami przedstawionymi przez społeczność naukową. Osiągnięcie celów dekarbonizacji będzie wymagało transformacyjnych zmian w modelach produkcji, wspieranych przez polityki publiczne, które promują przejrzystość i tworzą jasne zachęty – i zniechęcenia – dla uczestników rynku.

2. Transformacja jako strategiczna szansa dla UE

Wierzymy, że przejście ku bardziej zrównoważonej i sprawiedliwej gospodarce to nie tylko wyzwanie, ale także strategiczna szansa na zbudowanie Unii Europejskiej, która jest bardziej samowystarczalna i odporna na kryzysy oraz zewnętrzne wstrząsy. Jest to szczególnie ważne w kluczowych obszarach, takich jak energia, dostawy krytycznych surowców i stabilność łańcuchów dostaw.

3. Odrzucamy fałszywą dychotomię

Odrzucamy fałszywą dychotomię między zrównoważonym rozwojem a odpowiedzialność społeczną z jednej strony, a efektywnością i konkurencyjnością z drugiej. Wręcz przeciwnie, cele te są zarówno kompatybilne, jak i wzajemnie się wzmacniające: silne zaangażowanie w zrównoważony rozwój zwiększa konkurencyjność, buduje odporność, łagodzi ryzyko i ostatecznie przyczynia się do długoterminowego tworzenia wartości i zaufania.

4. Potrzeba stabilnych ram prawnych

Uznajemy wysiłki podjęte przez firmy i innych interesariuszy, którzy rozpoznają wagę zapewnienia środowiskowej i społecznej zrównoważoności swoich działań. Wzywamy do stabilnych i spójnych ram prawnych, które zapewniają pewność prawną i aktywnie promują odpowiedzialne prowadzenie biznesu.

5. Jasne regulacje budują zaufanie i zachęcają do inwestycji

Jasne regulacje dotyczące zrównoważonego rozwoju tworzą pewność i budują zaufanie wśród konsumentów i rynków finansowych, zachęcając do inwestycji w innowacje i czyste technologie, które wspierają społeczne i klimatyczne cele Europy. Natomiast osłabianie tych regulacji grozi podważeniem zachęt do rozwoju zrównoważonych technologii i modeli biznesowych w UE.

6. Konkurencyjność oparta na innowacjach, nie na obniżaniu standardów

Opowiadamy się za konkurencyjnością opartą na innowacjach i sprawiedliwości społecznej — nie w wyścigu na dno poprzez cięcie kosztów lub erozję standardów opieki społecznej i praw człowieka, zarówno w UE, jak i w krajach trzecich. Europa musi utrzymać to moralne przywództwo nie tylko na swoim terytorium, ale także w wysoce zinternacjonalizowanych łańcuchach dostaw głównych firm działających w UE.

Wezwanie do działania

Uzgodnienie stopniowego wdrażania tych zasad z firmami lub stworzenie niezbędnych mechanizmów wsparcia jest rozsądne. Jednak utrzymanie najwyższych standardów jakości legislacyjnej, solidności, zgodności z odpowiednimi standardami międzynarodowymi i jasności pozostaje imperatywem dla osiągnięcia celów politycznych i wzmocnienia doskonałości legislacyjnej UE. Porzucenie postępu regulacyjnego dokonanego w obszarach społecznych i środowiskowych byłoby niespójne i podważyłoby zaufanie do instytucji europejskich.

Z wszystkich tych powodów i w celu osiągnięcia strategicznego celu zrównoważonej i prosperującej gospodarki, wzywamy UE do wysyłania jasnych sygnałów na rynek, aby podmioty gospodarcze przyspieszyły dekarbonizację, zwiększyły swoją odporność na zmiany klimatyczne i przyjęły zrównoważone modele zarządzania, które szanują prawa człowieka.

Sygnotariusze:

Wybitne osobistości popierające list:

• Joaquín Almunia – były Wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej i były Komisarz UE (Hiszpania)
• Zeid Ra’ad Al Hussein – były Wysoki Komisarz ONZ ds. Praw Człowieka (Jordania)
• Jean Asselborn – były Minister Spraw Zagranicznych (Luksemburg)
• Josep Borrell – były Wysoki Przedstawiciel Unii/były Wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej (Hiszpania)
• Tom de Bruijn – były Minister Handlu Zagranicznego i Współpracy Rozwojowej oraz były Stały Przedstawiciel przy UE (Holandia)
• Kardynał Jean-Claude Hollerich – Arcybiskup Luksemburga
• Zdzisław (Dzidek) Kędzia – były Przewodniczący Komitetu ONZ ds. Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych (Polska)
• Heidi Hautala – była Wiceprzewodnicząca Parlamentu Europejskiego, była Minister ds. Współpracy Rozwojowej (Finlandia)
• John H. Knox – Profesor Prawa Międzynarodowego na Wake Forest University i były Specjalny Sprawozdawca ONZ ds. praw człowieka i środowiska (USA)
• Ramón Jáuregui – były Minister Prezydencji, były europoseł, Prezes Fundacji Euroamérica (Hiszpania)
• Linda Kromjong – Prezes amfori
• Mogens Lykketoft – były Minister Spraw Zagranicznych i były Przewodniczący Parlamentu, były Przewodniczący Zgromadzenia Ogólnego ONZ (Dania)
• Lilianne Ploumen – była Minister Handlu Zagranicznego i Współpracy Rozwojowej (Holandia)
• Hannele Pokka – była Minister Sprawiedliwości (Finlandia)
• Mary Robinson – była Wysoka Komisarz ONZ ds. Praw Człowieka, była Prezydent Irlandii
• Nicolas Schmit – były Komisarz UE, kandydat wiodący S&D w wyborach europejskich 2024 (Luksemburg)
• Olivier de Schutter – Specjalny Sprawozdawca ONZ ds. skrajnego ubóstwa i praw człowieka (Belgia)
• Velina Todorova – była Zastępca Ministra Sprawiedliwości i była Wiceprzewodnicząca Komitetu ONZ ds. Praw Dziecka (Bułgaria)
• Margot Wallström – była Wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej i była Komisarz UE, była Minister Spraw Zagranicznych (Szwecja)

Przemysław Chimczak-Bratkowski

Akademia ESG to największa w Polsce baza wiedzy o ESG. Inspirujemy do wdrażania zrównoważonych praktyk, stając się miejscem pierwszego wyboru dla każdego, szukającego najlepiej przygotowanych informacji na temat ESG. E-mail: p.chimczak@akademiaesg.pl

Napisz do nas