Rosnąca presja regulacyjna, społeczna i biznesowa sprawia, że uwzględnianie zasad ESG zyskuje na znaczeniu wśród polskich firm logistycznych. Sektor mierzy się jednak z licznymi trudnościami.
Z artykułu dowiesz się:
- Jakie są najczęściej wymieniane bariery w realizacji założeń ESG w logistyce?
- Co sprawia trudności w skali globalnej, a co w skali sąsiedzkiej?
- Dlaczego działalność międzynarodowa jest szczególnym wyzwaniem w kontekście zrównoważonego rozwoju?
Łańcuchy dostaw mają ogromny wpływ na emisję gazów cieplarnianych. Ok. 90 proc. emisji generowanych w gospodarce powstaje właśnie na tym etapie, wynika z danych US Environmental Protection Agency. Ponadto szacuje się, że łańcuchy dostaw odpowiadają za 50-70 proc. kosztów operacyjnych przedsiębiorstwa, uwzględniając pozyskiwanie materiałów, produkcję, magazynowanie oraz transport. Połączenie presji ekologicznej i wysokich kosztów napędza chęć, a coraz częściej również konieczność, wprowadzania zrównoważonych rozwiązań w tym sektorze.
Infrastruktura dla dekarbonizacji transportu
Jednym z kluczowych wyzwań związanych z wdrażaniem strategii ESG w branży logistycznej jest jej wewnętrzne zróżnicowanie, wymagające działań na wielu polach i ustalenia wśród nich priorytetów. Najwięcej, bo 64 proc., badanych operatorów logistycznych za najważniejszy krok w kierunku zrównoważonego rozwoju uznaje dokonanie zmian w zakresie transportu drogowego, wynika z raportu „European Logistics & Supply Chain Sustainability Report” firmy Panattoni.
Osiągnięcie zerowej emisyjności transportu może być wspomagane poprzez elektromobilność. W obliczu jej rozwoju coraz więcej firm tworzy własne stacje do ładowania, a najemcy magazynów często zwracają uwagę na ich obecność przy wyborze obiektu. Tego typu infrastruktura stanowi ułatwienie, jednak nie rozwiązuje problemu ograniczonych zasięgów akumulatorów. W celu zachowania ciągłości transportu niezbędne wydaje się stworzenie sieci stacji ładujących, co wymaga systemowych rozwiązań i nie zostanie zrealizowane przez pojedyncze firmy.
Zbieranie i bezpieczeństwo danych
Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych wymaga też stałego śledzenia poziomu ich produkcji. Na rynku pojawiają się platformy i aplikacje pomagające w monitorowaniu śladu węglowego w czasie rzeczywistym, co zapewnia bezcenny wgląd w procesy logistyczne.
Jednocześnie postępująca digitalizacja i automatyzacja zwiększają wrażliwość na ataki cybernetyczne. Oprócz wycieku wrażliwych danych i pogorszenia reputacji mogą one wpływać na opóźnienia w realizacji zamówień. Specjaliści ds. łańcucha dostaw uważają incydenty związane z cyberbezpieczeństwem za kluczowe zagrożenie dla branży w nadchodzących latach, a jedna trzecia badanych firm logistycznych na świecie martwi się o bezpieczeństwo danych, wynika z raportu „2023 Global Supply Chain Risk Report” agencji WTW.
Wrażliwość na zakłócenia zewnętrzne
Branża logistyczna jest wrażliwa na różnego rodzaju nagłe zdarzenia zewnętrzne, mogące znacznie spowolnić lub całkowicie zatrzymać przepływ towarów. W ostatnich latach szokiem dla ogólnoświatowych łańcuchów dostaw była pandemia, choć zdarzenia utrudniające międzynarodowy handel nie muszą być aż tak gwałtowne. Czynniki takie jak inflacja, wzrost kosztów wynagrodzeń i niedobory siły roboczej w kolejnych krajach również zmniejszają korzyści płynące z globalizacji. Dodając do tego niestabilność polityczną czy konflikty zbrojne można spodziewać się, że coraz więcej firm będzie rozważać nearshoring.
Nearshoring to zmiana lokalizacji miejsc produkcji i źródła materiałów na położone bliżej rynków zbytu, aby zmniejszyć ryzyko przerw w łańcuchu dostaw, zredukować koszty i wzmocnić odporność na niespodziewane kryzysy. Z jednej strony bardziej lokalny charakter procesów logistycznych dobrze wpisuje się w ideę zrównoważonego transportu, z drugiej jednak brak stabilności sektora utrudnia inwestowanie czasu i pieniędzy we wprowadzanie przemyślanych zmian służących ESG.
Niedobór ekspertów
Nowe, zrównoważone zobowiązania generują dodatkowe koszty, które stanowią barierę dla wielu firm, szczególnie mniejszych. Innym wyzwaniem jest samo oszacowanie wydatków związanych z dostosowaniem organizacji do wymogów ESG. Na polskim gruncie wyraźny problemem stanowi także niedostateczny dostęp do ekspertów i doradców w kwestii zrównoważonego rozwoju, na co wskazuje 40 proc. przedsiębiorców ankietowanych przez Polskie Stowarzyszenie ESG. W wielu organizacjach brakuje działów czy stanowisk poświęconych tematyce zrównoważonego rozwoju.
WYBRANE KOSZTY ZWIĄZANE Z PODEJMOWANIEM DZIAŁAŃ Z ZAKRESU ESG
| NIEWYMIERNE | WYMIERNE |
| – dodatkowe obciążenie pracą – kontrola w łańcuchu wartości – szkolenia i wdrażanie nowych pracowników – ciągła edukacja dostosowująca się do pojawiających się regulacji | – innowacyjne rozwiązania w zakresie ochrony środowiska – doradcy zewnętrzni i audytorzy – narzędzia i systemy do zbierania danych – budowanie i powiększanie zespołu pracowników odpowiedzialnych za ESG |
Zróżnicowana legislacja
Sprostanie wymaganiom powstającej się w szybkim tempie legislacji dot. ESG stanowi wyzwanie, które jest dodatkowo utrudnione w przypadku firm o międzynarodowym zasięgu i transgranicznych łańcuchach dostaw. Nie dotyczy to jedynie przestrzegania prawa na terytorium państwa, w którym dana firma funkcjonuje, lecz również czerpania informacji dot. partnerów biznesowych i dostawców z innych krajów, zatem elementu niezbędnego do kompleksowego raportowania niefinansowego. Choć stanowi to mniejszy problem w skali Unii Europejskiej, brak globalnej standaryzacji utrudnia porównywanie danych pochodzących z różnych regionów.
Inną kwestią jest zbieranie informacji niefinansowych od dostawców, którzy niejednokrotnie wykazują niską świadomość celów i rozwiązań z zakresu zrównoważonego rozwoju. Brak odpowiednich narzędzi do pomiaru każdego obszaru ESG, zwłaszcza w sferze społecznej, stwarza ryzyko wprowadzania zmian tylko na papierze. Dotyczy to głównie trudno mierzalnych wskaźników, jak np. poszanowanie praw człowieka.
RYZYKA I CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA ŁAŃCUCH DOSTAW
| środowiskowe | geopolityczne | ekonomiczne | technologiczne |
| – klęski żywiołowe – ekstremalne warunki pogodowe – pandemie i epidemie | – niestabilność polityczna – korupcja – kradzieże i nielegalny handel – terroryzm – piractwo | – szok popytowy – zmienność cen – opóźnienia na granicy – wahania walutowe – niedobory energii – zmienny popyt | – zakłócenia teleinformatyczne – awarie infrastruktury – technologie niszczące – cyberataki i przejęcia |
Ostatnia mila i magazyny miejskie
Jedną z najistotniejszych zmian w procesach logistycznych jest szybki wzrost znaczenia logistyki ostatniej mili (ang. last mile), czyli końcowego etapu łańcucha dostaw obejmującego transport towarów do klienta końcowego. Obecnie coraz częściej oznacza to dostarczanie przesyłek bezpośrednio do klientów lub rozproszonych automatów paczkowych. Procesy logistyczne coraz śmielej wkraczają zatem do gęsto zabudowanych terenów, co bezpośrednio przyczynia się do rozwoju magazynów miejskich. Tego typu obiekty mogą być dobrymi sąsiadami i spełniać społeczne kryteria zrównoważonego rozwoju, jednak wymaga to nowego podejścia.
Istotne jest przede wszystkim podejmowanie wszelkich środków minimalizujących uciążliwości dla lokalnych społeczności. Wśród niedogodności wymienić można wzmożony ruch związany nie tylko z transportem towarów, ale i pracowników. Choć logistyka zmierza w kierunku wymiany floty na bezemisyjną, wzmożony ruch kołowy wiąże się dzisiaj z negatywnymi skutkami dla jakości życia – hałasem i zanieczyszczeniem powietrza.
Wprowadzenie magazynów na gęsto zabudowane tereny miejskie wymaga też zmiany podejścia do projektowania takich obiektów. Ważne jest zadbanie o kwestie estetyczne. Magazyn miejski musi wpisywać się w kontekst otoczenia, czyli zachować odpowiedni rozmiar, skalę, materiały czy podziały elewacji. Szczególnie istotne jest też kreowanie przyjaznych przestrzeni wokół obiektu oraz przede wszystkim budowanie dialogu z okolicznymi mieszkańcami.
Jeśli wiadomość nie dotarła, prosimy o sprawdzenie folderu ze spamem.
W razie jakichkolwiek problemów zachęcamy do kontaktu na adres e-mail: kontakt@akademiaesg.pl
