Od 2024 r. około 50 tys. europejskich firm musi dostosować swoje raportowanie do nowych standardów ESRS, które są krokiem ku większej odpowiedzialności korporacyjnej. Wprowadzenie ESRS to kluczowy element w kierunku bardziej ekologicznej i odpowiedzialnej gospodarki.
Z artykułu dowiesz się:
- Czym są standardy ESRS?
- Jakie są zasady raportowania według standardów opisanych w ESRS?
Czym jest ESRS?
Wprowadzenie ESRS, czyli Europejskich standardów dotyczących raportowania w zakresie zrównoważonego rozwoju (ang. European Sustainability Reporting Standards), ma na celu ujednolicenie sposobu, w jaki firmy raportują swoje działania dotyczące czynników ESG, czyli kwestii środowiskowych, społecznych i ładu korporacyjnego. ESRS zostały opublikowane jako rozporządzenie delegowane Komisji UE pod koniec 2023 r. Standardy ESRS obowiązują bezpośrednio we wszystkich krajach UE, co eliminuje potrzebę ich odrębnej implementacji. Dotyczą wszystkich firm, niezależnie od sektora.
Standardy ESRS są przyjmowane jako akty delegowane uzupełniające do dyrektywy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) i mają zagwarantować, że dane raportowane przez przedsiębiorstwa będą spójne, przejrzyste i kompletne, co pozwoli na bardziej efektywne porównywanie i ocenę ich działań. Dyrektywa CSRD weszła w życie w 2024 r. i reguluje sprawozdawczość niefinansową w Unii Europejskiej, dotyczącą zrównoważonego rozwoju. Zgodnie z dyrektywą wszystkie duże firmy (zarówno giełdowe, jak i prywatne) oraz małe i średnie przedsiębiorstwa notowane na giełdzie będą zobowiązane do przedstawiania w swoich raportach informacji o działaniach w zakresie ESG. Raporty będą podlegały audytowi zewnętrznemu i staną się częścią rocznego raportu firmy.
Standardy ESRS obejmują dwa standardy ogólne (ESRS 1 i ESRS 2) oraz 10 uniwersalnych standardów tematycznych dotyczących kwestii środowiskowych, społecznych i ładu korporacyjnego, niezależnych od sektora. Stanowią obowiązkowy zestaw wytycznych dotyczących tego, co i w jaki sposób firmy powinny ujawniać w swoich raportach niefinansowych zgodnie z dyrektywą CSRD.
Zasady raportowania wg ESRS
Standardy ESRS zawierają wytyczne dotyczące raportowania niefinansowego, które opierają się na zasadach podwójnej istotności oraz należytej staranności. Ocena istotności polega na identyfikacji aspektów ESG, które mają największy wpływ na dane przedsiębiorstwo. Informacja jest istotna, jeśli jej brak, błąd lub ukrycie mogłoby wpłynąć na decyzje interesariuszy.
Analiza podwójnej istotności (double materiality) to koncepcja wprowadzona przez dyrektywę CSRD, mająca na celu identyfikację kluczowych zagadnień zrównoważonego rozwoju dla firm. Przedsiębiorstwa zobowiązane do raportowania zgodnie ze standardami ESRS muszą przy określaniu istotnych kwestii do ujawnienia informacji o zrównoważonym rozwoju brać pod uwagę dwa kluczowe aspekty. Po pierwsze, istotność wpływu (impact materiality) odnosi się do tego, jak działalność firmy wpływa na środowisko i społeczeństwo. Po drugie, istotność finansowa (financial materiality) dotyczy tego, jak czynniki zrównoważonego rozwoju mogą wpływać na wyniki finansowe przedsiębiorstwa. Uwzględnienie obu tych aspektów pozwala firmom na rzetelne i kompleksowe raportowanie, które odzwierciedla ich odpowiedzialność wobec interesariuszy oraz środowiska.
Zasada podwójnej istotności łączy perspektywę finansową z perspektywą wpływu. Dany temat jest uznawany za ważny z perspektywy podwójnej istotności, jeśli jest:
- istotny finansowo – oznacza to, że może mieć znaczący wpływ na sytuację finansową przedsiębiorstwa, jego wyniki, przepływy pieniężne, dostęp do kapitału itp. Chodzi tu o perspektywę ,,od zewnątrz do wewnątrz” (outside-in), czyli jak czynniki zewnętrzne wpływają na firmę;
- istotny pod względem wpływu – w tym przypadku temat jest istotny, jeśli działalność firmy w tym obszarze powoduje znaczący rzeczywisty lub potencjalny, pozytywny lub negatywny wpływ na ludzi, środowisko lub społeczeństwo. Jest to perspektywa ,,od wewnątrz na zewnątrz” (inside-out), oceniająca oddziaływanie firmy na otoczenie;
- istotny z obu tych punktów widzenia – niektóre kwestie związane z ESG mogą być istotne zarówno z perspektywy finansowej (bo wpływają na firmę), jak i z perspektywy wpływu (bo firma znacząco oddziałuje na środowisko i społeczeństwo w tym obszarze).
Druga zasada wprowadzona przez standardy ESRS to należyta staranność. W kontekście zrównoważonego rozwoju oznacza proces, w którym firma identyfikuje, zapobiega i łagodzi swoje negatywne oddziaływanie na środowisko i społeczeństwo. Dodatkowo, przedsiębiorstwo monitoruje je w całym łańcuchu wartości.
Wprowadzenie Europejskich Standardów Sprawozdawczości w Zakresie Zrównoważonego Rozwoju to istotny krok w kierunku budowy bardziej zrównoważonej i odpowiedzialnej gospodarki. Nowe standardy mają na celu zwiększenie przejrzystości i spójności raportowania, co pozwoli na lepsze porównanie działań firm w zakresie ochrony środowiska, społecznej odpowiedzialności oraz ładu korporacyjnego.