Krzyżyk zamykający popup

Kwota, którą odbiorca końcowy widzi na rachunku za energię elektryczną, składa się z wielu elementów, wykraczających poza sam koszt energii. Klient płaci nie tylko za zużycie prądu, ale również za jego dystrybucję czy obsługę sprzedaży. Poznanie struktury tych opłat pozwoli lepiej zrozumieć, co ma wpływ na cenę energii.

Z artykułu dowiesz się:

  • Z czego składa się opłata za energię widoczna na rachunku?
  • Od czego zależy cena energii czynnej?

Cena energii elektrycznej składa się z kilku kluczowych elementów, które razem tworzą ostateczną kwotę widoczną na fakturze. Tymi składnikami są: koszt energii czynnej (zależny od zużycia), opłata dystrybucyjna, opłata handlowa i podatki. Jeśli odbiorca korzysta z dodatkowych usług oferowanych przez sprzedawcę energii, mogą one stanowić kolejną składową rachunku.

Koszt energii czynnej

Pierwszym, podstawowym, składnikiem ostatecznej ceny energii jest koszt dostarczonej (czyli zużytej przez odbiorcę) energii czynnej. Na ostateczną wysokość łącznej opłaty wpływ ma klient, może np. zredukować zużycie energii lub zwiększyć efektywność energetyczną poprzez wymianę sprzętów na bardziej energooszczędne. Odbiorca ma też możliwość wyboru sprzedawcy energii, który oferuje najbardziej atrakcyjną cenę jednostkową (za 1 kilowatogodzinę). 

Istnieje kilka sposobów ustalania ceny samej energii dla odbiorcy końcowego: 

  • Stałe ceny, zamrożone przez rząd na określony czas, obecnie do końca 2024 r. W przypadku firm maksymalna cena prądu została ustalona na poziomie 698 zł netto za 1 MWh. Później firmy będą zobowiązane cennikami wynikającymi z umowy zawartej ze sprzedawcą.
  • Cenniki uwzględnione w umowie zawieranej ze sprzedawcą. Częstą praktyką jest ustalanie stałej ceny na cały następny rok. 
  • Rynek SPOT, czyli tzw. rynek dnia następnego. W tym przypadku odbiorca ma do czynienia ze zmiennymi cenami.

Na koszt wpływa także rodzaj kupowanej energii, a dokładniej jej źródło. W przypadku elektrowni systemowych, które produkują energię z węgla kamiennego lub brunatnego, na cenę mogą mieć wpływ m.in. zmiany w przepisach unijnych. Przykładem jest dyrektywa o handlu uprawnieniami do emisji (ETS), która wymaga od elektrowni wykupienia uprawnień do emisji dwutlenku węgla. Koszt tych uprawnień z roku na rok rośnie, co sprawia, że energia elektryczna drożeje. Na koszt produkcji składają się również inne opłaty — środowiskowe, eksploatacyjne i inwestycyjne oraz związane z paliwem i transportem.

Odbiorca może też wybrać wariant taryfy, który będzie najlepiej dostosowany do jego potrzeb i rodzaju działalności. W przypadku przedsiębiorstw dostępne są trzy rodzaje taryfy:

  • A, dla największych firm;
  • B, skierowana do dużych firm oraz instytucji;
  • C, przeznaczona dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz gospodarstw rolnych, które wykorzystują prąd w celach produkcyjnych.

W każdej taryfie odbiorca ma do wyboru kilka wariantów. Różnicują one cenę prądu w zależności od dnia tygodnia czy pory dnia. Koszt energii jest najniższy w nocy, gdy ogólne zużycie energii spada. Dlatego niektórzy przedsiębiorcy decydują się na wprowadzenie pracy w późnych godzinach, aby najbardziej energochłonne maszyny były uruchamiane w czasie, gdy prąd jest najtańszy.

Pozostałe składniki opłaty za energię

Oprócz kosztów samej energii czynnej na opłatę za prąd składają się koszty dystrybucji i opłata handlowa. Pierwsza z kwot naliczana jest za dostawę energii do użytkownika końcowego – firmy lub gospodarstwa domowego. Uwzględnia ona usługę przesyłu energii, w tym też utrzymanie i modernizację infrastruktury. Ten koszt zatwierdza Urząd Regulacji Energetyki, ale jego wysokość regulowana jest przez monopol spółek będących operatorami systemu dystrybucji (OSD). Ze względu na to, że różne obszary Polski podlegają różnym operatorom, ceny dystrybucji różnią się między sobą w zależności od regionu.

Kolejna składowa to opłata handlowa, czyli stała kwota płacona sprzedawcy, niezależna od ilości zużytej energii. Jej zadaniem jest pokrycie kosztów obsługi umowy przez sprzedawcę. Domyślnie operator pełni też rolę sprzedawcy, a odbiorca otrzymuje jeden rachunek w ramach umowy kompleksowej. Warto zaznaczyć jednak, że odbiorcy mają możliwość zmiany sprzedawcy. W takim przypadku klient otrzymuje dwa oddzielne rachunki, od sprzedawcy i od operatora. 

Rachunek za prąd może też zawierać inne pozycje, w przypadku korzystania z dodatkowych usług. Sprzedawcy prądu oferują m.in. inteligentne systemy zarządzania zużyciem czy spersonalizowane doradztwo w zakresie efektywności energetycznej.

Zespół_Akademia ESG_Beata Połetek
Zawodowo od kilku lat związana z marketingiem i copywritingiem. Tworzy głównie teksty informacyjne, popularnonaukowe, w tym artykuły blogowe z zakresu ekologii, dobrostanu psychospołecznego i relacji rozwoju technologicznego z naturą. Prywatnie miłośniczka książek, zwłaszcza literatury faktu. E-mail: b.poletek@akademiaesg.pl
Napisz do nas