Pięć aspektów  zrównoważonej przyszłości – czym jest zasada 5P?

W ramach Agendy 2030 ONZ opracowała ambitny plan 5P, który opiera się na pięciu filarach – ludzie, planeta, dobrobyt, pokój i partnerstwo. Ten strategiczny program ma na celu stawienie czoła największym wyzwaniom współczesnego świata, takim jak ograniczenie wpływu zmian klimatycznych, zmniejszenie rosnącej przepaści między bogatymi a biednymi, oraz zapobieganie konfliktom zbrojnym. 

Z artykułu dowiesz się:

• Jak powstała zasada 5P i jaka jest jej idea?
• W jaki sposób zasada 5P jest realizowana w Polsce?
• Jak można ją  wdrożyć do przedsiębiorstwa? 

W ramach wcześniejszych inicjatyw zawartych w Milenijnych Celach Rozwoju realizowanych w latach 2000-2015 działania Organizacji Narodów Zjednoczonych skupiały się na eliminacji skrajnego ubóstwa, walce z chorobami, promowaniu edukacji i równouprawnienia. Z czasem, zauważono, że powinny być one rozszerzone o inne aspekty związane ze zrównoważonym rozwojem.

Jak powstała zasada 5P?

Podczas szczytu ONZ w Nowym Jorku, który odbył się w dniach 25-27 września 2015 r., liderzy państw członkowskich organizacji podpisali dokument ,,Przekształcania naszego świata: Agenda na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju – 2030” (znany zwyczajowo jako Agenda 2030)  zobowiązując się do podjęcia ambitnych działań, obejmujących między innymi:

·         redukcję ubóstwa w jego wszystkich postaciach,

·         zapewnienie dostępu do edukacji, żywności i czystej wody,

·         podjęcie działań na rzecz równości szans, wspierania praw człowieka i pokoju na świecie,

·         ochronę środowiska naturalnego,

·         łagodzenie zmian klimatycznych,

·         dostęp do zrównoważonych źródeł energii.

Dokument ten obejmuje 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju oraz 169 powiązanych z nimi zadań, które mają być realizowane przez różne podmioty, w tym rządy, organizacje międzynarodowe, organizacje pozarządowe, środowisko naukowe, przedsiębiorstwa oraz obywateli. 

źródło: Cele zrównoważonego rozwoju – Ministerstwo Rozwoju i Technologii – Portal Gov.pl (www.gov.pl)

Cele te koncentrują się na pięciu obszarach, w myśl zasady 5P:  ludzie, planeta, dobrobyt, pokój i partnerstwo.

Pięć filarów zasady 5P

Każdy z elementów zawartych w zasadzie 5P odgrywa inną rolę w kształtowaniu przyszłości, w której rozwój gospodarczy, ochrona środowiska i dobrostan ludzi idą w parze. Warto bliżej przyjrzeć się bliżej, jaki wpływ mają poszczególne filary na zrównoważony rozwój. Ludzie

Element „People” (z ang.  ludzie) priorytetowo traktuje walkę z ubóstwem i głodem oraz zapewnienie powszechnego dostępu do edukacji i opieki zdrowotnej. Przykładem realizacji tych celów jest tworzenie programów dożywiania dzieci, takich jak Mary’s Meals, który został wdrożony w Indiach, gdzie mieszka jedna czwarta niedożywionej populacji świata.

Planeta

Komponent „Planet” (z ang. planeta)  koncentruje się na szeroko rozumianej ochronie środowiska. Chodzi o wspólne działania podejmowane na międzynarodowym szczeblu.  Państwa członkowskie ONZ zobowiązały się do nich m.in. poprzez  Porozumienie Paryskie mające na celu zatrzymanie globalnego ocieplenia. 

Dobrobyt

Prosperity (z ang. dobrobyt) oznacza promowanie gospodarki, która dąży do  egalitaryzmu i wspiera innowacyjność. Zgodnie z tą ideą, wszyscy ludzie powinni być traktowani jednakowo, bez względu na różnice w statusie społecznym, majątku, pochodzeniu, czy płci. Jako przykład można wskazać dostęp do edukacji, czy programów wsparcia rządowego. Celem jest tworzenie atrakcyjnych miejsc pracy i rozwijanie przedsiębiorczości, które przyczyniają się do wzrostu gospodarczego. 

Pokój

„Peace” (z ang. pokój) stawia na budowanie silnych instytucji, które będą chronić prawa człowieka, redukować przemoc i promować sprawiedliwość. W ramach działań na rzecz pokoju ONZ od lat prowadzi negocjacje pokojowe, aby zakończyć konflikty, dążąc do tego, by każdy mógł żyć w bezpiecznym kraju. Przykładem jest ,,porozumienie sztokholmskie” z  2018 r.,  które doprowadziło do zawarcia ugody między walczącymi stronami w Jemenie. W tym samym roku, ONZ była zaangażowana również w proces pokojowy w Sudanie Południowym, który doprowadził do podpisania porozumienia o podziale władzy między rządem a opozycją.

Partnerstwo

„Partnership” (z ang. partnerstwo) podkreśla, jak ważna jest globalna współpraca. Doskonałym przykładem jest inicjatywa GAVI, czyli Globalny Sojusz na rzecz Szczepionek i Szczepień, który łączy różne instytucje, aby zapewnić dostęp do szczepionek na całym świecie.

W jaki sposób zasada 5P jest realizowana w Polsce?

Deklarację w ramach Agendy 2030 w imieniu Polski podpisał prezydent Andrzej Duda, natomiast monitorowaniem realizacji jej założeń zajmują się Ministerstwo Rozwoju oraz Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Jakie konkretne działania są podejmowane w obszarach zasady 5P w kraju nad Wisłą?

Polska w ramach pierwszej zasady ,,People” realizuje programy społeczne mające na celu poprawę jakości życia, takie jak ,,800+” oraz ,,Dobry Start” zapewniający wyprawkę szkolną uczniom. Istnieją również programy wspierające osoby starsze, niepełnosprawne i zagrożone wykluczeniem społecznym. Craz częściej prowadzone są kampanie promujące równość płci, inkluzywność oraz zwalczanie dyskryminacji.  Choć w tej kwestii nadal jest jeszcze wiele do zrobienia, to powoli temat staje się coraz bardziej zauważalny. W grudniu 2023 r. zostało powołane Ministerstwo Równości, którego celem jest realizowanie polityki rządu właśnie w zakresie równości, w tym przeciwdziałaniu dyskryminacji, w szczególności ze względu na tożsamość płciową, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, religię, wyznanie, światopogląd, wiek, niepełnosprawność oraz orientację seksualną. 

W kontekście ochrony planety (komponent ,,Planet”) można korzystać z programów związanych z ochroną środowiska, takich jak „Czyste Powietrze”, który ma na celu zmniejszenie emisji zanieczyszczeń powietrza poprzez wymianę starych pieców i kotłów oraz termomodernizację budynków. Polska inwestuje także w rozwój odnawialnych źródeł energii, takich jak farmy słoneczne, starając się jednocześnie zmniejszać swoją zależność od węgla.

Działania na rzecz dobrobytu (,,Prosperity”) obejmują liczne inwestycje infrastrukturalne wspierające rozwój gospodarczy. Instytucje takie jak ,,Polska Fundacja Przedsiębiorczości” wspierają rozwój start-upów, których działalność przyczynia się do tworzenia nowych miejsc pracy. Dodatkowo, realizowane są programy wspierające rozwój mniej rozwiniętych regionów Polski.

Jeśli chodzi o obszar ,,Peace” (pokój)  Polska inwestuje w bezpieczeństwo narodowe, modernizując służby mundurowe, poprawiając infrastrukturę krytyczną oraz uczestnicząc w międzynarodowych działaniach na rzecz pokoju, m.in. poprzez udział w misjach ONZ i NATO. Polska uczestniczy również w inicjatywach na rzecz zrównoważonego rozwoju, realizując tym samym ostatni filar zasady 5P.

Jak zasadę 5P wdrożyć do przedsiębiorstwa?

Zasada 5P to coś więcej niż zbiór szczytnych haseł – to plan, który ma realny wpływ na nasze życie. Również przedsiębiorstwa mogą mieć swój wkład w tworzenie lepszego świata, z jednoczesną korzyścią dla swojej działalności. Mogą budować pozytywny wizerunek, który przyciąga świadomych konsumentów. Zrównoważone praktyki mogą również prowadzić do oszczędności i lepszego zarządzania zasobami, a także wzmacniać zaangażowanie pracowników. W jaki sposób?

• Inwestując w rozwój swoich pracowników, zapewniając im odpowiednie szkolenia i możliwości awansu. Firmy mogą dbać o nich także poprzez inicjatywy promujące równowagę między pracą a życiem prywatnym opłacając karnety na siłownię czy bilety do kina.
• Firma może angażować się w projekty wspierające lokalne społeczności, takie jak profilaktyka zdrowia. Przykładem mogą być programy wolontariackie dla pracowników czy partnerstwa z organizacjami charytatywnymi.
• Przedsiębiorstwo może wdrożyć technologie minimalizujące wpływ na środowisko, na przykład pozwalające na redukcję emisji dwutlenku węgla, ograniczenie zużycia wody czy papieru. Przykładem może być przejście na odnawialne źródła energii lub wdrożenie gospodarki o obiegu zamkniętym.
• Firma może przyjąć model biznesowy, który obejmuje etyczne łańcuchy dostaw i wybierać kontrahentów, którzy szanują prawa człowieka.
• Zarządzający przedsiębiorstwami mogą tworzyć transparentne i sprawiedliwe warunki pracy. Przykładem jest wdrożenie kodeksu etycznego i systemów zgłaszania nadużyć, na przykład przez stosowanie się do przepisów ustawy o ochronie sygnalistów.

Wdrożenie zasady 5P do przedsiębiorstwa to sposób na zbudowanie przewagi konkurencyjnej, ale wiążą się z tym także inne korzyści, o których więcej dowiesz się z artykułu: Jak ESG wpływa na Twój biznes (akademiaesg.pl).

Marta Kubacka

Dziennikarka, copywriterka, autorka książki „Gra na giełdzie. Podręcznik początkującego inwestora”, właścicielka firmy Pracownia Smart. Ukończyła studia ekonomiczne na Zachodniopomorskim Uniwersytecie Technologicznym w Szczecinie oraz studia dziennikarskie na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Specjalizuje się tekstach dotyczących branży nieruchomości, co zaowocowało licznymi publikacjami w ogólnopolskich serwisach i prasie. Jej pasja do pisania, solidne wykształcenie oraz bogate doświadczenie pozwoliły osiągnąć już wiele, ale wciąż ma apetyt na więcej.

NAPISZ DO NAS